Τα τελευταία χρόνια τα πράγµατα έχουν αλλάξει. Τα καρδιακά προβλήµατα δεν απασχολούν µόνο τους ηλικιωµένους, όπως πιστεύαµε κάποτε, αλλά και δραστήριους νέους ανθρώπους.
Από την Έρρικα Λευθέρη
Πριν από µερικές δεκαετίες τα εµφράγµατα, η στεφανιαία νόσος και, γενικά, τα καρδιακά νοσήµατα ταλαιπωρούσαν ως επί το πλείστον άτοµα ηλικίας 50-60 ετών και άνω. Τα τελευταία χρόνια, όµως, πολλοί νέοι άνθρωποι παθαίνουν καρδιακή προσβολή. Γιατί συµβαίνει αυτό; Ζητήσαµε τη βοήθεια του καρδιολόγου και χειρουργού θώρακος-καρδιάς κ. Λεωνίδα Παπασταύρου να µας εξηγήσει πότε και γιατί µπορεί να κινδυνεύσει ένας νέος άνθρωπος.
Τι µπορεί να πυροδοτήσει τον οργανισµό ενός νέου ανθρώπου και να του προκαλέσει καρδιακά προβλήµατα; Όπως επισηµαίνει ο κ. Παπασταύρου: «Το βασικότερο αίτιο εµφάνισης καρδιακών νοσηµάτων σε νεαρές ηλικίες, µε καταστροφικές συνέπειες, είναι η στεφανιαία νόσος. Όταν ανακαλύπτουµε ότι ένας νέος άνθρωπος πάσχει από στεφανιαία νόσο, υπάρχει στην πραγµατικότητα ένα υπόστρωµα πολύ σοβαρό που δεν είχε διαγνωστεί, το οποίο και οδήγησε σε αυτό το πρόβληµα».
Τι είναι η στεφανιαία νόσος
Η στεφανιαία νόσος αποτελεί ίσως την πρωταρχική αιτία θανάτου στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Προκαλείται όταν δηµιουργούνται αθηρωµατικές πλάκες στο εσωτερικό των στεφανιαίων αρτηριών και εµποδίζουν την κανονική ροή του αίµατος προς την καρδιά. Είναι γνωστή και ως αθηροσκλήρωση.
Καρδιακή προσβολή
Στην περίπτωση της απότοµης διακοπής της ροής του αίµατος προς την καρδιά, έχουµε την ευρέως γνωστή καρδιακή προσβολή. Όπως µας εξηγεί ο κ. Παπασταύρου: «Με τον όρο “καρδιακή προσβολή” εννοούµε συνήθως το έµφραγµα του µυοκαρδίου. Αποτελεί το βασικότερο αίτιο της πάθησης, όχι όµως και το βασικότερο αίτιο ανακοπής. Σε νέους, όµως, ανθρώπους µπορεί να έχει ιδιαίτερα δυσάρεστες συνέπειες, αφού όταν εκδηλώνεται είναι πολύ πιο επιθετικό απ’ ό,τι σε µεγαλύτερες ηλικίες».
Τι είναι το έµφραγµα του µυοκαρδίου
Το έµφραγµα του µυοκαρδίου προκαλείται από ξαφνική διακοπή της ροής του αίµατος προς την καρδιά. Έτσι, όταν συµβεί ξαφνική απόφραξη µίας από τις στεφανιαίες αρτηρίες, τα κύτταρα των µυών της καρδιάς δεν µπορούν να πάρουν αρκετή ποσότητα οξυγόνου, άρα και να λειτουργήσουν, µε αποτέλεσµα να θανατώνονται. Ο βαθµός της βλάβης σε κάθε αρτηρία εξαρτάται από το µέγεθός της.
Αιτίες
Κάπνισµα
Αποτελεί το πρωταρχικό και αποδεδειγµένο αίτιο. Ενώ παλαιότερα λέγαµε ότι είναι η κληρονοµικότητα, το κάπνισµα έχει υπερκεράσει οποιαδήποτε άλλη αιτία. Μάλιστα, µεγάλο κίνδυνο διατρέχουν οι γυναίκες καπνίστριες που λαµβάνουν αντισυλληπτικά ή έχουν πολυκυστικές ωοθήκες.
Κληρονοµικότητα
Αποτελεί έναν βασικό παράγοντα, γι’ αυτό και χρειάζεται συστηµατικός έλεγχος σε περίπτωση κληρονοµικότητας.
Σακχαρώδης διαβήτης
Οι διαβητικοί είναι µια ιδιαίτερη κατηγορία νέων, αφού διατρέχουν και εκείνοι αυξηµένο κίνδυνο εµφάνισης στεφανιαίας νόσου και, κυρίως, οι ινσουλινοεξαρτώµενοι διαβητικοί.
Υπερλιπιδαιµίες
Κυρίως οι κληρονοµικές µπορεί να δηµιουργήσουν πρόβληµα.
Υπέρταση
Προκαλεί βλάβες σε όλο τον οργανισµό, µε κύριoυς στόχους την καρδιά, τον εγκέφαλο και τους νεφρούς.
Παχυσαρκία
Όχι από µόνη της, αλλά σε συνδυασµό µε έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής.
Χρήση ναρκωτικών
Ένας ανεξάρτητος παράγοντας είναι και η χρήση ναρκωτικών. Στην Ελλάδα, ευτυχώς, προς το παρόν τα ποσοστά είναι µηδαµινά.
Αλκοόλ
Η τοξικότητα της αιθανόλης, το αλκοόλ δηλαδή, µπορεί να προκαλέσει ένα επεισόδιο ρήξης της αθηρωµατικής πλάκας των στεφανιαίων αγγείων.
Όσο πιο ενισχυµένος είναι ο προληπτικός έλεγχος, είτε σε ετήσια βάση είτε κάθε δεύτερο χρόνο, τόσο περισσότερα όπλα έχουµε για να αντιµετωπίσουµε τη στεφανιαία νόσο, τη µυοκαρδιοπάθεια ΚΑΙ τα ανευρύσµατα.
Μέτρα πρόληψης
Υγιεινό life style
Το σηµαντικότερο µέτρο πρόληψης είναι να υιοθετήσουµε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Όπως τονίζει ο κ. Παπασταύρου: «Είµαστε πολύ τυχεροί που ζούµε στην Ελλάδα και µπορούµε να ακολουθήσουµε τη µεσογειακή διατροφή. Οτιδήποτε περιλαµβάνει πολυακόρεστα λίπη, αντιοξειδωτικές ουσίες τις οποίες βρίσκουµε στα φρούτα και τα λαχανικά που τα έχουµε σε αφθονία, προλαµβάνουν τα καρδιακά νοσήµατα. Επίσης, η άσκηση πρέπει να συµπεριληφθεί στη ζωή µας σε καθηµερινή βάση, το κόψιµο του τσιγάρου και η µείωση του αλκοόλ. Επίσης, να ελαττώσουµε το στρες και το καθηµερινό άγχος».
Check up
«Ένα πολύ βασικό µέτρο πρόληψης είναι το check up. Ο καρδιολογικός έλεγχος πρέπει να ξεκινά από τη σχολική ηλικία και από εκεί και πέρα να γίνονται ενδελεχείς εξετάσεις σε όσους έχουν κληρονοµικότητα, δηλαδή έχουν γονείς µε στεφανιαία νόσο.
Στην Ελλάδα ο σχολικός καρδιολογικός έλεγχος είναι ιδιαίτερα ανεπτυγµένος, αφού τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί και ο υπέρηχος καρδιάς, εξέταση που σε άλλες χώρες δεν συµπεριλαµβάνεται. Έτσι, µε τον υπέρηχο και το καρδιογράφηµα µπορούµε να εντοπίσουµε εάν κάποιος ασθενής χρειάζεται περισσότερη διερεύνηση.
Στην περίπτωση που υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, τότε ξεκινάµε από ένα τεστ κοπώσεως, υπερήχους και οπωσδήποτε ένα καρδιογράφηµα, συµπεριλαµβανοµένου και του αιµατολογικού ελέγχου (χοληστερίνης κ.λπ.)».
Όµως, ένας νέος άνθρωπος µπορεί να κινδυνεύει και από άλλα καρδιακά προβλήµατα, όπως µας εξηγεί ο κ. Παπασταύρου: «Μια ιδιαίτερη κατηγορία είναι οι µυοκαρδιοπάθειες, οι οποίες είναι και ένα αίτιο αιφνίδιου θανάτου, που παθαίνουν συχνά οι αθλητές. Σε αυτή την περίπτωση η καρδιά παράγει αρρυθµίες που πολλές φορές είναι θανατηφόρες. Για να διαπιστώσει κάποιος εάν πάσχει από µυοκαρδιοπάθεια, πρέπει να κάνει υπέρηχο καρδιάς».
Και µετά τι γίνεται;
Ένας νέος άνθρωπος που παθαίνει καρδιακή προσβολή ή πάσχει από στεφανιαία νόσο ή κάποιο άλλο καρδιολογικό πρόβληµα, µπορεί να συνεχίσει φυσιολογικά τη ζωή του. Όπως επισηµαίνει ο γιατρός: «Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι ακόµα και στην ηλικία των 40 ετών έχουν υποβληθεί σε αγγειοπλαστική ή ακόµα και σε bypass. Έχει αποδειχτεί ότι η επιθετική αντιµετώπιση έχει πολύ καλύτερα αποτελέσµατα από τη συντηρητική αγωγή µε αντιθροµβωτικά ή αντιαιµοπεταλιακά φάρµακα. Ξεκινάµε από τις διατροφικές συνήθειες, την πλήρη διακοπή του καπνίσµατος, τον έλεγχο του βάρους, την ένταξη της άσκησης στη ζωή του, εάν δεν υπήρχε προγουµένως, και, φυσικά, τη µείωση του στρες».
