Τελικά… γιατί πεινάς όταν έχει κρύο; Δεν μπορεί να μην το έχεις αναρωτηθεί και σίγουρα η απάντηση θα σε εκπλήξει! Το κρύο και το… χιόνι συνοδεύονται από ένα ζεστό πιάτο χορταστικό φαγητό.
Η ποσότητα των θερµίδων που καίµε ανά ηµέρα (Energy Expedinture) καθορίζεται από µια ποικιλία παραγόντων – µερικούς γενετικούς που δεν µπορούν να αλλάξουν και µερικούς µη-γενετικούς που µπορούν να αλλάξουν.
Η συνολική ηµερήσια ενεργειακή µας δαπάνη είναι το άθροισµα των δαπανών ενέργειας για ανάπαυση, της πέψης των τροφίµων και την ηµερήσια σωµατική δραστηριότητα. Η κατανάλωση ενέργειας για ανάπαυση αντιπροσωπεύει τη µεγαλύτερη ποσότητα θερµίδων που καίγονται ηµερησίως, ενώ η ενέργεια δραστηριότητας ποικίλη ανάλογα µε τη σωµατική δραστηριότητά µας.
Εάν δεν είχαµε καµία δραστηριότητα και ήµασταν ξαπλωµένοι σε ένα κρεβάτι για όλο το εικοσιτετράωρο, το σώµα µας και πάλι θα χρειαζόταν ενέργεια για να διατηρήσει τις βασικές λειτουργίες ζωής, όπως τον καρδιακό ρυθµό, την θερµοκρασία του σώµατος, την κυκλοφορία του αίµατος, τη λειτουργία των νεύρων και την αναπνοή.
Η ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για τη διατήρηση αυτών των λειτουργιών είναι γνωστή ως ηµερήσια κατανάλωση ενέργειας ηρεµίας (Resting Energy Expenditure- REE). Η ηµερήσια κατανάλωση ενέργειας ηρεµίας αντιπροσωπεύει το 60-80 % των καθηµερινών µας θερµίδων που καίµε.
Γιατί πεινάς τελικά όταν έχει κρύο; Ιδού
Παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, οι ορµόνες µας, το µέγεθος του σώµατος και η σύστασή του, είναι σταθεροί σωµατικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ηµερήσια κατανάλωση ενέργειας. Υπάρχουν όµως και εξωτερικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ενεργειακή µας κατανάλωση, τόσο της ολικής, όσο και της ηρεµίας.
Το ζεστό και κρύο περιβάλλον επηρεάζουν επίσης την ηµερήσια κατανάλωση ενέργειας και µπορούν να αυξήσουν την ποσότητα των θερµίδων που καίµε, λόγω των µεγαλύτερων ενεργειακών απαιτήσεων που χρειάζεται το σώµα µας για να διατηρήσει σταθερή τη θερµοκρασία του στους 36.7ο C. Ο οργανισµός εργάζεται ακατάπαυστα έτσι ώστε να διατηρεί τη θερµοκρασία του σώµατος σταθερή. Έτσι, χαµηλές θερµοκρασίες µπορούν να προκαλέσουν αύξηση της καύσης θερµίδων.
Έχουµε δύο είδη λιπώδους ιστού
- ΛΕΥΚΟ ΛΙΠΩΔΗ ΙΣΤΟ που γνωρίζουµε και διαταράσσει τη σωµατοµορφή µας
- ΚΑΣΤΑΝΟ ή ΚΑΦΕ ΛΙΠΩΔΗ ΙΣΤΟ (είναι αυξηµένος στην παιδική ηλικία και µειώνεται µε το πέρασµα των ετών) που είναι υπεύθυνος για τη θερµορρύθµιση του σώµατος. Πρόσφατες µελέτες πάνω στο καστανό λίπος (brown fat) και σε µια ορµόνη που ονοµάζεται ιριζίνη (irisin) έδειξαν ότι η ορµόνη αυτή παίζει ιδιαίτερο ρόλο στην αύξηση της θερµογένεσης που προέρχεται από τον καστανό λιπώδη ιστό.
- Και οι δύο εµπλέκονται στην καθηµερινή ενεργειακή δαπάνη και ενεργοποιούνται από ακούσιες µυϊκές συσπάσεις, όταν πέφτει η θερµοκρασία του σώµατός µας.
Μαξιλάρι προστασίας
Το λευκό λίπος αποτελείται από ένα µοναδικό σταγονίδιο λιπιδίων και έχει λίγα κυτταρικά οργανίδια και αιµοφόρα αγγεία, µε αποτέλεσµα να έχει αυτή τη λευκή ή κίτρινη εµφάνιση. Eίναι η κυρίαρχη µορφή του λίπους στο σώµα και
• Παρέχει το µεγαλύτερο ενεργειακό απόθεµα στο σώµα.
• Είναι ένα θερµοµονωτικό στρώµα και µαξιλάρι προστασίας για τα εσωτερικά µας όργανα.
• Πρόκειται για ένα σηµαντικό ενδοκρινικό όργανο που παράγει µία µορφή οιστρογόνου καθώς και τη λεπτίνη, µια ορµόνη που βοηθά στη ρύθµιση της όρεξης και της πείνας.
• Έχει επίσης υποδοχείς για την ινσουλίνη, την αυξητική ορµόνη, την αδρεναλίνη και την κορτιζόλη (ορµόνη στρες).
Έτσι, είναι ένας µύθος ότι τα λιποκύτταρα απλά κάθονται εκεί και δεν κάνουν τίποτα όλη µέρα!
Τα ψιλά γράµµατα
• Λευκό λίπος συσσωρεύεται στις γυναίκες γύρω από τους γοφούς, τους µηρούς, τους γλουτούς, τους µαστούς και την κοιλιά. Οι άνδρες τείνουν να συγκεντρώνουν το υπερβολικό λίπος κυρίως στην περιοχή της κοιλιάς.
• Η περίσσεια λευκού λίπους µέσα στην κοιλιά λέγεται σπλαχνικό λίπος και συνδέεται µε το µεταβολικό σύνδροµο – µια οµάδα συµπτωµάτων που σηµατοδοτούν αυξηµένο κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις, διαβήτη και καρκίνο.
• Το ποσοστό σωµατικού λίπους για τους άντρες είναι 15-25% και 15-30% για τις γυναίκες.
• Το λευκό λίπος δηµιουργείται όταν καταναλώνουµε πολλές θερµίδες και δαπανούµε λιγότερες.
Εσωτερική θερµοµόνωση
Αυτό το λίπος αποτελείται από πολλά µικρά σταγονίδια λιπιδίων (λίπος) και ένα µεγάλο αριθµό κυτταρικών οργανιδίων που περιέχουν σίδηρο όπου µαζί µε τα πολλά µικροσκοπικά αιµοφόρα αγγεία, δίνει σε αυτό το λίπος µια καφετιά εµφάνιση. Το καστανό ή καφέ λίπος συνήθως βρίσκεται στο µπροστινό και πίσω µέρος του λαιµού και της άνω πλάτης.
Ο σκοπός του καφέ λίπους είναι να καίει θερµίδες για να παράγει θερµότητα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το καστανό λίπος αναφέρεται συχνά ως το «καλό» λίπος, καθώς µας βοηθά να κάψουµε και όχι να αποθηκεύουµε θερµίδες. Μετά τη ζωή ως βρέφος, η ποσότητα του καφέ λίπους µειώνεται σηµαντικά. Οι ενήλικες που έχουν συγκριτικά περισσότερο καστανό λίπος τείνουν να είναι νεότεροι και λεπτότεροι και έχουν φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου στο αίµα.
Μπορούµε να αυξήσουµε το καφέ λίπος µας µε:
•Άσκηση, η οποία µπορεί να µετατρέψει το λευκό-κίτρινο λίπος σε ένα ενεργό καφέ λίπος.
•Αρκετό ύπνο υψηλής ποιότητας, καθώς η παραγωγή µελατονίνης επηρεάζει την παραγωγή του.
•Eκθέτοντας τον εαυτό µας στο κρύο.
•Η µείωση της θερµοκρασίας στους χώρους διαβίωσης και εργασίας µας είναι µια ακόµα συµβουλή.
Τα ψιλά γράµµατα
• Χρειαζόµαστε περισσότερο καστανό λίπος όταν πέφτει η θερµοκρασία, έτσι ώστε να µπορούµε να αυτορυθµίσουµε τη θερµοκρασία του σώµατος.
• Ψυχρές καιρικές συνθήκες επιδρούν στις αποθήκες λίπους του σώµατός σας.
• Σε συνθήκες κρύου, αισθανόµαστε πεινασµένοι και υποσυνείδητα τρώµε περισσότερο για να προσθέσουµε λίπος ώστε το σώµα µας. Το σώµα µας βάζει την επιβίωση µπροστά από την αισθητική.
Δες και αυτό: Το μπαχαρικό που «καίει» το λίπος
Με την επιστηµονική συνεργασία του Dr. Ιάκωβου Θεοδοσίου, MD.DipU Ιατρού – Διαιτολόγου
