Η κοιλίτσα δεν είναι πάντα αθώα. Αν µάλιστα έχεις υψηλή πίεση και αυξηµένα τριγλυκερίδια, µπορεί να απειλήσει σοβαρά την καρδιά και τη ζωή σου.
Τι είναι;
Αυξηµένη πίεση, «τσιµπηµένο» σάκχαρο, υψηλά τριγλυκερίδια: πολλοί έχουµε «λίγο απ’ όλα» και δεν ανησυχούµε, γιατί πιστεύουµε ότι τα ελέγχουµε! Κι όµως, όλοι αυτοί οι παράγοντες κινδύνου αποτελούν το µεταβολικό σύνδροµο, που περιλαµβάνει, µεταξύ άλλων, αυξηµένο λίπος στην κοιλιά και περιορισµένη ικανότητα του οργανισµού να αξιοποιήσει τη γλυκόζη (µια µορφή σακχάρου στο αίµα που αποτελεί καύσιµο του οργανισµού για ενέργεια), ενδέχεται δε να οδηγήσει σε έµφραγµα, εγκεφαλικό, διαβήτη τύπου 2 ή άλλες χρόνιες παθήσεις..«Το µεταβολικό σύνδροµο είναι ο βασικός υπαίτιος πίσω από τη χοληστερίνη, την παχυσαρκία και τη χρόνια κόπωση», λέει ο Δρ. Δηµήτρης Τσουκαλάς, ειδικός στα χρόνια νοσήµατα και τις µεταβολικές διαταραχές.
Πότε κινδυνεύεις
Ανήκεις στην υψηλή οµάδα κινδύνου αν:
• έχεις περιφέρεια µέσης πάνω από 102 εκατοστά (για τους άνδρες) ή πάνω από 88 εκατοστά (για τις γυναίκες)
• τα τριγλυκερίδιά σου είναι πάνω από 150 mg/dl
• η καλή χοληστερίνη (HDL) είναι κάτω από 40 mg/dl (άνδρες) ή κάτω από 50 mg/dl (γυναίκες).
• η γλυκόζη µεταξύ 110-126 mg/dl και η αρτηριακή πίεση του αίµατος πάνω από 130/80 mm Hg.
6 τρόποι πρόληψης
Υπάρχουν στρατηγικές αντιµετώπισης, όπως προκύπτουν από τις τελευταίες µελέτες, ενώ µπορεί να προληφθεί µε µερικές απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής σου.
1. Φάε να το προλάβεις
Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, άπαχη πρωτεΐνη (π.χ. άπαχο κρέας), προϊόντα ολικής άλεσης και γαλακτοκοµικά χαµηλών λιπαρών µπορεί να συµβάλει σηµαντικά στην πρόληψη του µεταβολικού συνδρόµου. Μάλιστα, αν αλλάξεις διατροφικές συνήθειες, θα δεις αποτέλεσµα. Υιοθέτησε µια διατροφή µεσογειακού τύπου, η οποία περιλαµβάνει ελαιόλαδο, λιπαρά ψάρια, µικρή ποσότητα κρέατος, άφθονα λαχανικά, φρούτα και ξηρούς καρπούς. Αν σου αρέσουν τα φρούτα, τα σταφύλια πρέπει να γίνουν τα αγαπηµένα σου. Σύµφωνα µε έρευνα που πραγµατοποίησαν ερευνητές στις ΗΠΑ, το σταφύλι προστατεύει τον οργανισµό από το µεταβολικό σύνδροµο, θωρακίζοντάς τον από τις παθήσεις που σχετίζονται µε αυτό. Ερευνητές από το Πανεπιστήµιο Μίσιγκαν υποστηρίζουν ότι οι ευεργετικές αυτές επιδράσεις του σταφυλιού οφείλονται στις άφθονες πολυφαινόλες που περιέχει (οι πολυφαινόλες είναι ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες). Η κατανάλωση οποιουδήποτε είδους σταφυλιού µειώνει τους δείκτες φλεγµονής στην περιοχή της κοιλιάς, όπου συσσωρεύεται το λίπος.
2. Έλα στα… κιλά σου
Η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωµατικού βάρους είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να προλάβεις το µεταβολικό σύνδροµο. Περιορίζοντας µόλις κατά 5% το σωµατικό σου βάρος, στην περίπτωση που έχεις περιττά κιλά, βοηθάς τον οργανισµό σου να αυξήσει σηµαντικά την ικανότητά του να διατηρεί φυσιολογικά τα επίπεδα της ινσουλίνης, σύµφωνα µε έρευνα της κλινικής του Κλίβελαντ. Για το λόγο αυτό, καλό είναι να παρακολουθείς τον Δείκτη Μάζας Σώµατός σου (ΔΜΣ) και να φροντίζεις να βρίσκεται κάτω από 25. Για να τον υπολογίσεις, πρέπει να διαιρέσεις το βάρος σου σε κιλά µε το τετράγωνο του ύψους σου σε µέτρα. Για παράδειγµα, αν το ύψος σου είναι 1,75 και το βάρος σου 60 κιλά, τότε ο ΔΜΣ σου είναι 19,59, δηλαδή έχεις φυσιολογικό βάρος για το ύψος σου.
3. Περιόρισε τα αντιβιοτικά
Σύµφωνα µε µια νέα µελέτη από το Langone Medical Center στη Νέα Υόρκη, η κατάχρηση αντιβιοτικών µπορεί να διαταράξει την ισορροπία των βακτηρίων στο έντερο, µειώνοντας τον αριθµό των «φιλικών» για τον οργανισµό σου βακτηρίων. Όπως προέκυψε από το πείραµα, τα τρωκτικά στα οποία οι ερευνητές χορήγησαν αντιβιοτικά, σε αρχικό στάδιο της ζωής τους, παρουσίασαν ορισµένες αλλαγές στα βακτήρια του εντέρου τους, γεγονός που επαναπρογραµµάτισε το µεταβολισµό τους και τα ώθησε στην παχυσαρκία. Φρόντισε να µη λαµβάνεις αντιβιοτικά χωρίς τη σύµφωνη γνώµη του γιατρού σου.
4. Dεν πρέπει να σου λείψει
Σύµφωνα µε πρόσφατη µελέτη, τα χαµηλά επίπεδα βιταµίνης D στον οργανισµό συνδέονται µε την εκδήλωση µεταβολικού συνδρόµου σε µεγαλύτερη ηλικία. Ακόµη, σύµφωνα µε άλλη µελέτη, και το µαγνήσιο µπορεί να συµβάλλει στην πρόληψη του συνδρόµου. Πλούσιες πηγές βιταµίνης D είναι τα γαλακτοκοµικά, τα λιπαρά ψάρια και ο κρόκος του αυγού. Η καθηµερινή έκθεση στον ήλιο, σε λογικά πλαίσια, είναι απαραίτητη για τη σύνθεσή της στον οργανισµό. Το µαγνήσιο θα το βρεις στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, ρόκα), τα φύτρα σιταριού και τα στρείδια.
5. Μην ξεχνάς το πρωινό
Αν τρως φτωχό πρωινό ή το παραλείπεις τελείως, αυξάνεις τις πιθανότητες κινδύνου. Στο πλαίσιο µελέτης που δηµοσιεύθηκε στο περιοδικό Public Health Nutrition, οι ερευνητές ζήτησαν από φοιτητές να συµπληρώσουν σχετικό ερωτηµατολόγιο για τις διατροφικές τους συνήθειες. Μετά από 27 χρόνια, οι συµµετέχοντες στη µελέτη υποβλήθηκαν σε εξετάσεις για να διερευνηθεί αν εκδήλωσαν µεταβολικό σύνδροµο. Από τα αποτελέσµατα φάνηκε ότι όσοι αµελούσαν να φάνε πρωινό ή έτρωγαν φτωχό πρωινό, είχαν 68% µεγαλύτερη συχνότητα εκδήλωσης του συνδρόµου ως ενήλικες, σε σχέση µε όσους ξεκινούσαν τη µέρα τους… γερά!
6. Διαχειρίσου το στρες
Το στρες αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης στον οργανισµό και αυτό συµβάλλει στην εκδήλωση του συνδρόµου. Σύµφωνα µε έρευνες, οι γυναίκες µε υψηλά επίπεδα στρες έχουν µεγαλύτερη περιφέρεια µέσης, περισσότερο λίπος στην περιοχή της κοιλιάς, µεγαλύτερη αντίσταση στην ινσουλίνη και αυξηµένα επίπεδα ενός συγκεκριµένου δείκτη του στρες, του περιφερειακού νευροπεπτιδίου-Υ, το οποίο, σε συνδυασµό µε την κακή διατροφή, δηµιουργεί µεγαλύτερες κυψέλες αποθήκευσης λίπους στην κοιλιά. Αν περνάς περίοδο έντονου στρες, αντιµετώπισε την κατάσταση µε τεχνικές χαλάρωσης που θα σου υποδείξει κάποιος ψυχολόγος.
Τι λέει ο ειδικός
Dr. Δηµήτρης Τσουκαλάς, Διδάκτωρ Πανεπιστηµίου UNI.NA. Federico II, ειδικός στα Χρόνια Νοσήµατα και τις Μεταβολικές Διαταραχές, American College for the Advancement in Medicine
νιώθω συνέχεια κουρασμένη και έχω άγχος. φταίει το σύνδρομο;
«Τα αυξηµένα επίπεδα ινσουλίνης στο αίµα συνδέονται µε υπερένταση, ταχυκαρδίες, προβλήµατα ύπνου, µείωση της σεξουαλικής διάθεσης και χρόνια κόπωση», λέει ο ειδικός. «Αυτό πρόκειται για µια κατάσταση µεταβολικού στρες, που λανθασµένα συγχέεται µε το ψυχολογικό στρες. Αν στη συγκεκριµένη κατάσταση προστεθεί και κάποια ψυχολογική πίεση από το εργασιακό ή το οικογενειακό περιβάλλον, τότε τα πράγµατα αρχίζουν να δυσκολεύουν. Ο οργανισµός δεν είναι ικανός να κάψει το λίπος και αναγκάζει το σώµα µας να στραφεί στις ορµόνες του στρες όπως η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη. Για κάποιο χρονικό διάστηµα, που µπορεί να είναι µήνες ή χρόνια, ανάλογα µε τα αποθέµατα κάθε οργανισµού, ο οργανισµός µας “µπαλώνει” το πρόβληµα µέσα από την αυξηµένη παραγωγή αυτών των ορµονών. Το τίµηµα, βέβαια, είναι επιπλέον στρες και άγχος, που προστίθενται στη διέγερση της ινσουλίνης. Όµως, περισσότερη κορτιζόλη και αδρεναλίνη µειώνουν την αποτελεσµατικότητα της ινσουλίνης και έτσι εµφανίζεται η έλλειψη ενέργειας αργά το απόγευµα. Η παραγωγή κορτιζόλης συνεχίζει να εξαντλείται σταδιακά µέχρι να φτάσεις στο σηµείο που θα ξυπνάς κουρασµένη χωρίς αποθέµατα ενέργειας».
