- Διαφήμιση -

Η ύπουλη νόσος, που μπορεί να «κρυφτεί» στον οργανισμό μας αρκετό διάστημα και να εμφανιστεί εντελώς ξαφνικά, μας αφορά όλους.

Από την Έρρικα Λευθέρη

- Διαφήμιση -

Με την επιστημονική συνεργασία του Κωνσταντίνου Δημακόπουλου, ειδικού γαστρεντερολόγου-ηπατολόγου, www.drkdimakopoulos.gr

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας στις 28 Ιουλίου, ενημερωνόμαστε σωστά γι’ αυτήν την ασθένεια. Οι περισσότεροι την έχουν συνδέσει με την… άστατη σεξουαλική ζωή ή τους χρήστες ναρκωτικών. Πρέπει όμως να ξέρεις ότι αυτή η νόσος μεταδίδεται με πολλούς άλλους τρόπους, καθημερινούς, στους οποίους όλοι λίγο-πολύ είμαστε εκτεθειμένοι.

Τι είναι η ηπατίτιδα;
Με τον όρο «ηπατίτιδα» περιγράφουμε τη διάχυτη νέκρωση ή φλεγμονή του ήπατος, δηλαδή του συκωτιού. Αν και μπορεί να προκληθεί από πολλά αίτια, όπως ιούς, τοξίνες και φάρμακα, στην κοινή γνώμη ο όρος «ηπατίτιδα», κατά κανόνα, αποδίδεται σε αυτές που προκαλούνται από ιούς ή ιογενείς ηπατίτιδες.

Ποια είναι τα αίτια;
Όπως αναφέρει ο ειδικός γαστρεντερολόγος-ηπατολόγος Κωνσταντίνος Δημακόπουλος: «Οι πιο γνωστοί ιοί ηπατίτιδας χαρακτηρίζονται με τα 5 αρχικά γράμματα της αγγλικής αλφαβήτου και είναι οι ιοί ηπατίτιδας Α, Β, C, D (ή Δ) και Ε. Όταν κάποιος από αυτούς μπει στο ανθρώπινο σώμα, μεταφέρεται με την κυκλοφορία του αίματος, σχεδόν αποκλειστικά, στο ήπαρ και προκαλεί φλεγμονή του οργάνου αυτού, δηλαδή ηπατίτιδα. Εκτός από τους παραπάνω ιούς, υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που δεν προσβάλλουν αποκλειστικά το συκώτι, αλλά μπορεί να προκαλέσουν ηπατίτιδα ταυτόχρονα με προσβολή και άλλων οργάνων του ανθρώπου και χαρακτηρίζονται ως ηπατομιμητιδικοί».

Συμπτώματα ιογενούς ηπατίτιδας
Τα συμπτώματα των ασθενών δεν εξαρτώνται από τον ιό της ηπατίτιδας του κάθε ασθενούς, αλλά από τη φάση ή το στάδιο της νόσου. Όπως εξηγεί ο γιατρός: «Οι φάσεις ή τα στάδια της ηπατίτιδας μπορεί απλά να χωριστούν στην αρχική φάση της οξείας και στη φάση της χρόνιας ηπατίτιδας. Κατάληξη της χρόνιας ηπατίτιδας είναι η κίρρωση του ήπατος».

Οξεία ηπατίτιδα
Η οξεία ηπατίτιδα εμφανίζεται λίγες εβδομάδες έως μήνες μετά την είσοδο του ιού στο ανθρώπινο σώμα.
Τα κύρια συμπτώματα είναι:
– Έντονη αδυναμία, καταβολή
– Ανορεξία
– Ναυτία, έμετοι, διάρροιες
– Μυαλγίες
– Αίσθημα βάρους στο δεξιό άνω τμήμα της κοιλιάς
– Αρθραλγίες, πονοκέφαλος
– Πυρετός
– Αποστροφή στο κάπνισμα

Ενώ κάποιοι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν:
– Ίκτερο (κιτρινίζουν)
– Σκουρόχρωμα ούρα (σαν κονιάκ)
– Αποχρωματισμό κοπράνων (σαν στόκος)

Χρόνια ηπατίτιδα
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Δημακόπουλος: «Η χρόνια ηπατίτιδα αναπτύσσεται στους ασθενείς που δεν κατορθώνουν να αποβάλουν τον ιό κατά τη φάση της οξείας ηπατίτιδας. Μπορεί να προκληθεί μόνο από τους ιούς Β, D και C και ποτέ από τον Α και Ε. Οι ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα δεν έχουν κανένα απολύτως σύμπτωμα. Παρά την απουσία όμως συμπτωμάτων, η νόσος συχνά εξακολουθεί να προκαλεί ερεθισμό και να καταστρέφει το ήπαρ. Έτσι, ένα ποσοστό των ασθενών αυτών αναπτύσσει κίρρωση, που σημαίνει σχεδόν πλήρη καταστροφή της δομής του ήπατος. Όλοι οι ασθενείς με κίρρωση έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του ήπατος. Η επιδείνωση της ηπατικής λειτουργίας (ηπατική ανεπάρκεια) και ο καρκίνος του ήπατος αποτελούν τις δύο πιο συχνές αιτίες θανάτου των ασθενών με κίρρωση».

Θεραπεία
Οι περισσότεροι ασθενείς με οξεία ιογενή ηπατίτιδα δεν έχουν ανάγκη από ειδική θεραπεία, αφού η νόσος τους αυτοϊάται. Εξαίρεση αποτελεί μόνο η οξεία ηπατίτιδα C, που συχνά πρέπει να αντιμετωπίζεται με ειδική φαρμακευτική θεραπεία για να μην γίνει χρόνια. Αντίθετα, σημαντικό ποσοστό των ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα έχει ανάγκη από ειδική φαρμακευτική αγωγή, που στοχεύει στην πρόληψη της ανάπτυξης κίρρωσης και καρκίνου του ήπατος. Το είδος της διαφέρει ανάλογα με τον ιό ηπατίτιδας. Θεραπεία χρειάζονται όλοι οι ασθενείς με κίρρωση ήπατος. Ειδικά οι ασθενείς με προχωρημένη κίρρωση συχνά έχουν ανάγκη να υποβληθούν σε μεταμόσχευση ήπατος.
Ηπατίτιδα Α
Η εξάπλωση του ιού ηπατίτιδας Α τροφοδοτείται από κακές υγειονομικές συνθήκες, ενώ η συχνότητα των κρουσμάτων μειώνεται με τη βελτίωση των κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών. Βρίσκεται σε μεγάλη συχνότητα σε χώρες του τρίτου κόσμου. Η μετάδοση γίνεται μέσω χεριών που μολύνθηκαν με κόπρανα, από μολυσμένο νερό και τροφές, κυρίως θαλασσινά και οστρακοειδή. Για την πρόληψή της υπάρχει το αποτελεσματικό ειδικό εμβόλιο, που προέρχεται από αδρανοποιημένο ιό, και είναι ασφαλές, χωρίς σημαντικές παρενέργειες.

Ηπατίτιδα Β
Η χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β είναι πολύ συχνή, αφού προσβάλλει το 5% του πληθυσμού της γης. Στη χώρα μας, η συχνότητα των φορέων είναι περίπου 3%, ενώ είναι αυξημένη μεταξύ των οικονομικών μεταναστών.
Η μετάδοση του ιού γίνεται κυρίως παρεντερικά ή σεξουαλικά, δηλαδή με επαφή του ατόμου με μολυσμένα υγρά (αίμα, σπέρμα). Ο ιός δεν μεταδίδεται από μαγειρικά σκεύη, τουαλέτες ή γενικότερα με την κοινωνική επαφή. Άτομα υψηλού κινδύνου θεωρούνται όσοι έχουν στενές επαφές με ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα B, οι ομοφυλόφιλοι, οι ετεροφυλόφιλοι με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους, οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, οι πολυμεταγγιζόμενοι, όσοι κάνουν αιμοκάθαρση ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση.
Η πρόληψη της ηπατίτιδας Β στηρίζεται στον εμβολιασμό, που είναι ασφαλής και αποτελεσματικός.

Ηπατίτιδα C
Αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια ηπατικής νόσου παγκοσμίως. Ειδικότερα στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι περίπου 2% του γενικού πληθυσμού, δηλαδή 200.000 άνθρωποι, έχουν χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας C.
Ο ιός μεταδίδεται κυρίως παρεντερικά, δηλαδή με επαφή του ατόμου με μολυσμένο αίμα ή παράγωγα αίματος. Οι συχνότεροι τρόποι μετάδοσης είναι:
– Χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών.
– Μετάγγιση αίματος ή παραγώγων του (πριν από το 1992). Οι μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του θεωρούνται σήμερα ασφαλείς, αλλά όλα τα άτομα που είχαν λάβει μεταγγίσεις πριν από το 1992 θα πρέπει να ελέγχονται, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχουν μολυνθεί από τον ιό.
– Αιμοκάθαρση.
– Τρύπημα με μολυσμένη βελόνα ή μολυσμένο εργαλείο.
– Σεξουαλική επαφή.
– Κάθετη μετάδοση (από μητέρα σε παιδί).

Θεραπεία
Όσο πιο γρήγορα χορηγηθεί αγωγή, τόσο μειώνεται ο κίνδυνος να μεταπηδήσει ο ασθενής στη χρόνια μορφή της. Στη χρόνια ηπατίτιδα C η θεραπεία είναι απαραίτητη σε όλους τους ασθενείς. Με εξαίρεση εκείνους που άλλοι ιατρικοί λόγοι δεν το επιτρέπουν. Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.

Πρόληψη
Δυστυχώς, δεν υπάρχει, και ούτε προβλέπεται να αναπτυχθεί, εμβόλιο που να προφυλάσσει από την ηπατίτιδα C. Οι περισσότεροι ασθενείς δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί. Γι’ αυτό επιβάλλεται να τηρούνται από όλους τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος μόλυνσης.

Ηπατίτιδα D
O ιός της ηπατίτιδας D (ή Δ) μεταδίδεται παρεντερικά, δηλαδή με έκθεση του ατόμου σε μολυσμένο αίμα, και προσβάλλει άτομα μόνο σε συνδυασμό με τον ιό της ηπατίτιδας B. Επομένως, όλοι οι ασθενείς με ηπατίτιδα Β θα πρέπει να ελέγχονται και για πιθανή ηπατίτιδα D.

Ηπατίτιδα E
O ιός της ηπατίτιδας E δεν εντοπίζεται στην Ελλάδα. Προκαλεί μόνο οξεία ηπατίτιδα, που μοιάζει κλινικά με την οξεία ηπατίτιδα A.

  • 2% του παγκόσμιου πληθυσμού υπολογίζεται ότι έχει μολυνθεί από ηπατίτιδα C, που μεταδίδεται κυρίως με τη μετάγγιση.
  • 1,5-2% των Ελλήνων πάσχει από ηπατίτιδα Β, ενώ το 2-3% από ηπατίτιδα C. Στους τοξικομανείς το ποσοστό εκτοξεύεται σε 90%.

Παγκόσμια Ημέρα
Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 28 Ιουλίου. Καθιερώθηκε το 2004 από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας για να ευαισθητοποιήσει τις κυβερνήσεις και τους πολίτες για την ηπατίτιδα C, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της δημόσιας υγείας.

- Διαφήμιση -
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ