Η μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα ή NASH ή αλλιώς νόσος των αναψυκτικών προκαλείται από συσσώρευση λίπους στο ήπαρ και ζημιώνει σταδιακά τη λειτουργία του ήπατος. Επηρεάζει το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού και αναπτύσσεται ραγδαία.
Δεν πρέπει να αφήνουμε άλλο την πλειονότητα των ασθενών να μαθαίνει για τη συγκεκριμένη νόσο τυχαία, όταν είναι πολύ αργά για να αντιμετωπιστεί. Η βλάβη του ήπατος είναι επώδυνη και σιωπηλή. Ως εκ τούτου, η πληροφόρηση και η ευαισθητοποίηση μπορούν να σώσουν ζωές.
Στο βιβλίο «NASH, La maladie de la malbouffe» (Flammarion), το οποίο εκδόθηκε τον προηγούμενο Μάρτιο, ο Γάλλος ηπατο-γαστρεντερολόγος Dominique Lannes ξεκινά μια εκστρατεία προστασίας ενός από τα πιο ζωτικά όργανά μας. Το ήπαρ κατακλύζεται από περίσσεια ζάχαρης και λίπους, δύο συστατικά πανταχού παρόντα στη σύγχρονη διατροφή. Καθήκον του είναι η επεξεργασία των θρεπτικών συστατικών που μεταφέρει το αίμα μας. Τα μετατρέπει σε βιταμίνες, ορμόνες ή προμήθειες για όλο το σώμα.
Ο Γάλλος γιατρός διαπιστώνει σημαντικές αλλαγές στο ήπαρ των ασθενών του, το οποίο γενικά γίνεται όλο και περισσότερο λιπώδες τα τελευταία 30 χρόνια. Πρόκειται για κοινό συμπέρασμα: «Εκτιμάμε ότι το 30% του πληθυσμού πάσχει πλέον από λιπώδη διήθηση (στεάτωση), δηλαδή μια συσσώρευση λίπους μέσα στο ήπαρ», επισημαίνει ο Dominique Lannes.
«Σε αυτό το στάδιο έχουμε ακόμα περιθώρια δράσης, αλλά συντελείται το πρώτο βήμα της εκδήλωσης της NASH, μιας νόσου που κάποιοι αρμόδιοι της δημόσιας υγείας αναφέρουν ήδη ως τη “μάστιγα του αιώνα” και αυξάνεται σιωπηλά εξαιτίας των τροφών που καταναλώνουμε».
Τι είναι η λιπώδης νόσος του ήπατος
Η NASH (τα αρχικά των λέξεων NonAlcoholic SteatoHepatitis), η μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα, είναι επίσης γνωστή ως «soda disease», με άλλα λόγια η νόσος του ανθρακικού των αναψυκτικών. Πρόκειται για μια πάθηση που προοδευτικά βλάπτει την ηπατική λειτουργία. Δεν είναι μια νόσος που προκαλείται από το αλκοόλ ή από έναν ιό, αλλά από την απλή παρουσία λίπους, η οποία προκαλείται σε μεγάλο βαθμό από μια διατροφή που βασίζεται σε επεξεργασμένα τρόφιμα μαζικής παραγωγής. Το σύνδρομο, το οποίο εξακολουθεί να είναι εν πολλοίς άγνωστο στο κοινό, προσβάλλει το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Παραμένοντας σιωπηλή και ανεντόπιστη, η NASH καταφέρνει να αναπτυχθεί σε πολλές φάσεις. Σε ένα αρχικό στάδιο, μετά από μια σταθερή υπερβολική κατανάλωση τροφών, το ήπαρ γίνεται λιπώδες, σαν το φουά γκρα, το λιπαρό έδεσμα από συκώτι χήνας ή πάπιας. Εάν συνεχιστεί μακροπρόθεσμα, η βλάβη μπορεί να καταλήξει σε ίνωση. Ουλώδης ιστός ξεκινά τότε να σχηματίζεται στο εσωτερικό του οργάνου και να περιβάλλει τα ηπατοκύτταρα, τα κύτταρα του ήπατος που εμπλέκονται κυρίως στη διαδικασία διάσπασης τοξικών ουσιών.
Με τον καιρό αλλάζει η φυσιολογική αρχιτεκτονική του ήπατος, γίνεται σκληρότερο και το αίμα δίνει μάχη για να κυκλοφορήσει, προκαλώντας κίρρωση, η οποία έχει πολλές πιθανότητες να αναπτυχθεί σε καρκίνο. Πολλές φορές η μεταμόσχευση κρίνεται αναγκαία για επιβίωση και για αυτό τον λόγο η NASH θεωρείται τώρα η κύρια αιτία για μεταμοσχεύσεις ήπατος στις ΗΠΑ.
Η παγκόσμια πρόοδος που έχει γίνει
Η NASH συνδέεται μεν με την κακή διατροφή, αλλά επίσης με την παρατεταμένη καθιστική ζωή και επιβαρύνεται από την παχυσαρκία, τον διαβήτη και πιθανώς γενετική προδιάθεση, αλλά δεν περιορίζεται στις δυτικές κοινωνίες. Η παγκόσμια εξάπλωση των ανθρακούχων ποτών και των επεξεργασμένων τροφίμων συμβάλλει στον αυξανόμενο αριθμό περιπτώσεων NASH στην Ασία και την Αφρική.
Ενώ κάποτε εκδηλωνόταν σε ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας, στην έβδομη δεκαετία της ζωής τους, η NASH φαίνεται ότι επηρεάζει όλο και περισσότερους νεαρούς ενήλικες. «Σε τελική ανάλυση, η νόσος είναι το αποτέλεσμα μιας ανακολουθίας μεταξύ της φυσιολογίας και του περιβάλλοντός μας», εξηγεί ο Jean-François Dufour, κλινικός διευθυντής της Inselspital και καθηγητής ηπατολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης.
Τρόποι αντιμετώπισης
Προς το παρόν, δεν υπάρχει θεραπεία για τη NASH, αν και πολλές κλινικές μελέτες είναι σε εξέλιξη. Τη δεδομένη στιγμή, ο μοναδικός τρόπος για να γίνει μια αξιόπιστη διάγνωση, εκτός από το ιατρικό ιστορικό, είναι η βιοψία του ήπατος, η οποία είναι μια επεμβατική διαδικασία. Για αυτόν τον λόγο προτείνεται μόνο για ασθενείς που παρουσιάζουν προχωρημένες ενδείξεις της νόσου.
Διαβάστε όλο το άρθρο από τον Ιωάννη Κάπο/Φαρμακοποιό, MC, MBA, PhDBA στο περιοδικό The Body που κυκλοφορεί
