Ο HPV (Human Pappiloma Virus) Ή Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωµάτων είναι ένας µεταδιδόµενος ιός με την επαφή. Ο ιός µεταδίδεται ακόµη κι αν αυτή δεν είναι ολοκληρωµένη.
Μέχρι σήµερα έχουν ταυτοποιηθεί περίπου 200 στελέχη (τύποι) του συγκεκριµένου ιού και ο αριθµός συνεχίζει να µεγαλώνει. Από αυτά, ανάλογα µε την ικανότητα προσβολής των τραχηλικών κυττάρων, αναγνωρίζονται στελέχη υψηλού κινδύνου (high risk) (16, 18, 31, 33, 45, 51, 52, 56, 58 κ.ά.) και στελέχη χαµηλού κινδύνου (low risk) (6, 11 κ.ά.).
Ο HPV µπορεί να προκαλέσει τα οξυτενή κονδυλώµατα τόσο σε άντρες όσο και σε γυναίκες. Επιπλέον, στις γυναίκες µπορεί να δηµιουργήσει ανωµαλίες στα κύτταρα του τραχήλου της µήτρας (δυσπλασίες), καθώς και ανάπτυξη δυσπλασιών και κακοηθειών στον κόλπο και το αιδοίο.
Τι είναι τα κονδυλώµατα και ο Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωµάτων
Η µόλυνση από χαµηλού κινδύνου στελέχη µπορεί να προκαλέσει τα οξυτενή κονδυλώµατα. Τα κονδυλώµατα έχουν διάφορες µορφές (επίπεδα, ανθοκραµβοειδή, µισχωτά κ.λπ.) και µπορεί να εµφανιστούν στα γεννητικά όργανα αλλά και στις περιοχές γύρω από αυτά (µηροί, πρωκτός κ.λπ.). Πρόκειται για καλοήθεις αλλοιώσεις, οι οποίες δεν εξελίσσονται σε κακοήθεια. Παρόλα αυτά, δηµιουργούν µεγάλο άγχος στις γυναίκες. Η αντιµετώπιση των κονδυλωµάτων εξαρτάται από το σηµείο και το µέγεθος και µπορεί να είναι αγωγή µε ειδικό σκεύασµα, αν πρόκειται για δερµατικά κονδυλώµατα, ή καυτηριασµός µε laser, για κονδυλώµατα που βρίσκονται σε βλεννογόνους (π.χ. στον κόλπο).
Τι είναι οι τραχηλικές δυσπλασίες
Η µόλυνση από υψηλού κινδύνου στελέχη µπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου, οι οποίες ονοµάζονται δυσπλασίες και οι οποίες, αν δεν διαγνωσθούν έγκαιρα, µπορεί να οδηγήσουν στη δηµιουργία καρκινώµατος. Από µελέτες γνωρίζουµε ότι στο 99% των καρκινωµάτων του τραχήλου ανευρίσκεται ο HPV. Περισσότερα από το 70% των καρκινωµάτων του τραχήλου της µήτρας προκαλούνται από τα στελέχη 16 και 18.
Οι τραχηλικές δυσπλασίες διαγιγνώσκονται µε το Τεστ Παπανικολάου, καθώς δεν έχουν συµπτώµατα, και ταξινοµούνται:
- Στις χαµηλού βαθµού ενδοεπιθηλιακές δυσπλασίες (LSIL ή CIN I). Χρήζουν παρακολούθησης µε Τεστ Παπανικολάου και/ή κολποσκόπηση και συνήθως υποστρέφουν µέσα σε 6-12 µήνες.
- Στις υψηλού βαθµού ενδοεπιθηλιακές δυσπλασίες (HSIL ή CIN II/III). Χρήζουν χειρουργικής αντιµετώπισης.
Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωµάτων και εµβολιασµός
- Ο εµβολιασµός ξεκινά από 12 ετών και γίνεται σε τρεις δόσεις – η δεύτερη δόση 2 µήνες µετά την πρώτη και η τρίτη 4 µήνες από τη δεύτερη.
- Στη χώρα µας καλύπτεται από τα ταµεία 100% µέχρι τα 26 έτη.
- Ο εµβολιασµός µπορεί να γίνει και µετά την έναρξη των σεξουαλικών επαφών.
- Ακόµη κι αν µια γυναίκα έχει έρθει σε επαφή µε τον ιό, συστήνεται ο εµβολιασµός, καθώς την προστατεύει από νέες µολύνσεις από ιούς.
- Δεν υπάρχουν σοβαρές παρενέργειες από αυτό το εµβόλιο.
Πώς προφυλασσόµαστε από τον HPV
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει πλέον η δυνατότητα της πρωτογενούς πρόληψης µέσω της χρήσης του εµβολίου κατά του ιού HPV. Στη χώρα µας κυκλοφορούν δύο εγκεκριµένα εµβόλια:
- Το τετραδύναµο, το οποίο προσφέρει προστασία από τα υψηλού κινδύνου στελέχη 16 και 18, καθώς και από τα χαµηλού κινδύνου στελέχη 6 και 11.
- Το διδύναµο, το οποίο προστατεύει από την προσβολή από τα στελέχη 16 και 18.
- Η συστηµατική χρήση προφυλακτικού ελαττώνει σηµαντικά την πιθανότητα µόλυνσης από τον ιό. Τέλος, η ετήσια επίσκεψη στο γυναικολόγο για κλινική εξέταση και λήψη Τεστ Παπανικολάου οδηγεί στην έγκαιρη διάγνωση τυχόν προσβολής από τον ιό µε την παρουσία κονδυλωµάτων ή δυσπλασιών του τραχήλου.
Νικολαΐδου Μαριλία Γυναικολόγος
H Μαριλία Νικολαΐδου είναι Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστηµίου Αθηνών, Συνεργάτις Μαιευτηρίου «ΡΕΑ»