Είναι απλώς µία ακόµα φωτογραφία ή είναι εµµονή; Πρόκειται για µια ψηφιακή αποτύπωση της στιγµής ή βαθύτερη ανάγκη; Πώς έφτασε µια φωτογραφία να χρειάζεται… ψυχανάλυση;
Από την Αλκίντα Ντολέτσι
Selfie ονομάζεται η φωτογραφία που βγάζει κάποιος τον εαυτό του µε την κάµερα ενός smartphone ή µε µια webcam και την αναρτά στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σε περίπτωση που δεν το ήξερες, αυτός είναι ο ορισµός της παγκόσµιας µανίας των συγκεκριµένων λήψεων, όπως αναγράφεται στο λεξικό του Οxford, το οποίο την επέλεξε ως λέξη της χρονιάς για το 2013. Χιλιάδες άνθρωποι όλων των ηλικιών ανά τον κόσµο φωτογραφίζονται καθηµερινά θέλοντας έτσι να αποτυπώσουν µια στιγµή µέσα στην ηµέρα τους. Είτε µας αρέσει είτε όχι, όλοι έχουµε µπει στον πειρασµό να βγάλουµε τον εαυτό µας φωτογραφία. Έχεις αναρωτηθεί, όµως, τι είναι στην πραγµατικότητα η selfie;
Τι κρύβεται πίσω από τη selfie µας;
Τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης δηµιουργήθηκαν για να επικοινωνούν οι άνθρωποι µεταξύ τους. Πολλοί προβάλλουν αυτό ως δικαιολογία για να αναρτήσουν µια φωτογραφία, είτε αυτή απεικονίζει το νέο ζευγάρι παπουτσιών που µόλις απέκτησαν είτε στιγµές από την αποφοίτησή τους. Φυσικά, δεν µπορούµε να ισχυριστούµε το ίδιο για τις φωτογραφίες που δεν µας κολακεύουν. Οι περισσότεροι παραδέχονται ότι δεν «ανεβάζουν» στα social media καµία φωτογραφία που δεν τους δείχνει στην ιδανική τους µορφή. Αυτό φανερώνει και την αληθινή πρόθεση πίσω από µια ανάρτηση: Κάθε like και θετικό σχόλιο τονώνουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίµησή µας κι αυτοµάτως µας παρακινούν να βγάλουµε ακόµα περισσότερες selfies.
Ο ξεχωριστός µας εαυτός
Από την άλλη, οι selfies διαδραµατίζουν και θετικό ρόλο στη ζωή µας, καθώς είναι ένας τρόπος για να «συστήσουµε» τον εαυτό µας στον υπόλοιπο κόσµο. Πολλές φορές, αυτό είναι ιδιαίτερα σηµαντικό, αφού µπορεί να εµπνεύσει κάποιον, να τον βοηθήσει να ξεπεράσει µια δυσκολία ή πολύ απλά η αστεία γκριµάτσα που «ανέβασες» να φτιάξει την ηµέρα κάποιου. Στον πραγµατικό κόσµο, άλλωστε, όλοι επιδιώκουµε να ξεχωρίσουµε από το πλήθος είτε µε τα λόγια είτε µε τις πράξεις µας. Το ίδιο ακριβώς συµβαίνει και µε τις φωτογραφίες µας. Προσπαθούµε να αποτυπώσουµε τον δικό µας κόσµο και να τον προβάλουµε γεµάτοι περηφάνια.
Ανήκω κάπου…
Ορισµένες φορές, η selfie µάς βοηθά να αποδείξουµε ότι ανήκουµε κάπου. Για παράδειγµα, πρόσφατα µια φιλανθρωπική οργάνωση κάλεσε τις γυναίκες να δηµοσιεύσουν φωτογραφίες τους όπου απεικονίζονται άβαφες σε µια προσπάθεια ευαισθητοποίησης κατά του καρκίνου. Τέτοιες ενέργειες, εκτός από τον βασικό τους σκοπό, έχουν και ένα ακόµη θετικό αποτέλεσµα, αφού παρακινούν τους ανθρώπους να ανήκουν σε µια οµάδα και να συµµετέχουν στην επίτευξη ενός κοινού στόχου. Η ανάγκη να είσαι µέλος µιας οµάδας είναι απόλυτα ανθρώπινη και ίσως είναι και ένας από τους λόγους της µεγάλης ανταπόκρισης των selfies.
Η εικόνα µας µετράει…
Στην εποχή µας, λοιπόν, χτίζουµε την εικόνα µας ανάλογα µε το πώς µας βλέπουν οι άλλοι και όχι πώς βλέπουµε εµείς τον εαυτό µας. Έτσι, οι selfies είναι ταυτόχρονα κι ένας τρόπος βαθύτερης αναζήτησης σε σχέση µε την απήχηση που έχουµε. Επίσης, µας δίνουν την ευκαιρία να απαθανατίσουµε αυτό που βλέπουµε εµείς κι όχι την εικόνα που θα έβλεπε κάποιος άλλος. Μια άλλη εκδοχή είναι ότι µε τις selfies µπορούµε να αυτοσαρκαστούµε και να κάνουµε χιούµορ µε σχετική… «ασφάλεια».
Ναι ΄Η όχι;
Τελικά, να βγάζω ή να µη βγάζω selfie; Ο καθένας είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του. Πόσο και πώς θα εκτεθείς είναι επιλογή σου. Αυτό που πρέπει να αναρωτηθείς είναι τα υπέρ και τα κατά αυτής της υπερέκθεσης σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα των επιστηµονικών ερευνών:
Τα υπέρ
Σύµφωνα µε έρευνες, όσοι φωτογραφίζονται στα µέρη όπου ταξιδεύουν ή κατά τη διάρκεια διάφορων εµπειριών τις θυµούνται περισσότερο. Τα συναισθήµατα γίνονται πιο έντονα όταν οι στιγµές καταγράφονται.
Τι αξία έχει µια ιδιαίτερη στιγµή, αν δεν τη µοιραστείς; Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν είναι τόσο µυστικοπαθής και δεν φοβάται να εκτεθεί όπως συνέβαινε παλιότερα. Του αρέσει να µοιράζεται τις εµπειρίες και τα συναισθήµατά του.
Πολλές φορές η επιλεκτική παρουσίαση του εαυτού µας συµβάλλει στην ενίσχυση της αυτοεκτίµησής µας και τονώνει την αυτοπεποίθησή µας.
Τα κατά
Σύµφωνα µε έρευνα που πραγµατοποιήθηκε από τρία πανεπιστήµια της Βρετανίας, όσοι µοιράζονται πολλές φωτογραφίες του εαυτού τους στα social media είναι νάρκισσοι και τείνουν να έχουν πιο ρηχές προσωπικές σχέσεις. Αυτό συµβαίνει επειδή τους ενδιαφέρει περισσότερο η εικόνα τους κι όχι ποιοι είναι πραγµατικά και πόσο ουσιαστικές είναι οι σχέσεις τους. Χάνουν, υποστηρίζει η έρευνα, τον αληθινό ορισµό της φιλίας.
Οι επιστήµονες επισηµαίνουν ότι τα άτοµα που δεν έχουν στενό οικογενειακό περιβάλλον κινδυνεύουν περισσότερο. Ο ψυχαναγκασµός της τέλειας selfie µπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, υπερβολικό άγχος και οργανικά προβλήµατα. Στη Μόσχα λειτουργεί ήδη 24ωρη τηλεφωνική γραµµή βοήθειας για όσους δεν µπορούν να ξεφύγουν από την εµµονή της τέλειας selfie.
Selfies facts
Ένας στους δεκατέσσερις βρίσκεται αυτή τη στιγµή στο Instagram
O star µε τις περισσότερες selfies στο Ιnstagram είναι ο ράπερ Snoop Dogg.
Το 2014, ο όρος «selfie» έγινε επίσηµα αποδεκτός για χρήση από το παιχνίδι Scrabble.
Η ονοµασία «selfie» χρησιµοποιήθηκε για πρώτη φορά σε ένα Αυστραλιανό διαδικτυακό φόρουµ, τον Σεπτέµβριο του 2002.
Σύµφωνα µε τα στατιστικά στοιχεία της Google, 93 εκατοµµύρια selfies λαµβάνονται κάθε µέρα από Android συσκευές. Αυτό σηµαίνει 64.583 φωτογραφίες ανά λεπτό.
Το 1966 ο αστροναύτης Buzz Aldrin έβγαλε την πρώτη selfie στο διάστηµα.
Η αρχαιότερη selfie τραβήχτηκε από τον Robert Cornelius το 1839.
Σύµφωνα µε βρετανική έρευνα που πραγµατοποιήθηκε το 2013, το 36% των νέων ηλικίας 18-24 ετών παραδέχτηκε ότι επεξεργάζεται τις φωτογραφίες του πριν από τη δηµοσίευση. Οι περισσότεροι από αυτούς επέλεξαν να ρετουσάρουν το χρώµα της επιδερµίδας τους κατά 39% και τη φωτεινότητα των µατιών τους κατά 24%. Μάλιστα, το 44% όσων τροποποιούν µία φορά την εικόνα τους δήλωσε ότι από εδώ και στο εξής θα το κάνει σε όλες τις selfieς.
