Μυρίζει ωραία, είναι απαλό στη χρήση και σε οµορφαίνει. Μήπως, όµως, µπορεί να σε βλάψει; Τα προϊόντα που επιλέγεις για το πρόσωπο, το σώµα αλλά και το σπίτι σου είναι απαραίτητο να είναι και ασφαλή. Κάποιοι κατασκευαστές καλλυντικών έχουν οικειοθελώς αφαιρέσει κάποιες αµφιλεγόµενες χηµικές ουσίες από τα προϊόντα τους, αλλά κάποιες κρέµες εξακολουθούν να είναι γεµάτες µε φθαλικές ενώσεις. Πρόκειται για ουσίες που απορροφώνται από το δέρµα και κυκλοφορούν στο αίµα. Ακριβώς γι’ αυτό προκαλούν µεγάλη ανησυχία. Να πως μπορούν να σε βλάψουν.
Μειώνουν τη γονιµότητα
Οι επιστήµονες έχουν θορυβηθεί από τις επιπτώσεις των φθαλατών στο αναπαραγωγικό σύστηµα. Ο λόγος είναι ότι µειώνουν την παραγωγή τεστοστερόνης, κάτι που προκαλεί υπογονιµότητα στον άνδρα – η τεστοστερόνη χρειάζεται για τη δηµιουργία του σπέρµατος. Μειώνουν κατά 20%-30% την τεστοστερόνη στους ενήλικες και ακόµη περισσότερο στα αγόρια. Τα χηµικά αυτά έχουν συνδεθεί µε θηλυπρεπή χαρακτηριστικά στα αγόρια. Φυσικά, µειώνουν την τεστοστερόνη και στις γυναίκες, σε ποσοστό 11%-24%, και αυτό δεν είναι άνευ συνεπειών για τη γονιµότητά τους, διότι η τεστοστερόνη συµµετέχει στις ορµόνες που οδηγούν στην ωορρηξία. Απόφυγε λοιπόν τα πολλά καλλυντικά, τα αρώµατα και τις βαφές, αν θέλεις να µείνεις έγκυος ή είσαι ήδη. Οι φθαλάτες έχουν συσχετιστεί και µε ορισµένα γυναικολογικά προβλήµατα, όπως είναι η ενδοµητρίωση.
Προκαλούν καρκίνο του µαστού
Υπάρχει η υποψία ότι κάποιες από τις φθαλάτες είναι καρκινογόνες. Για παράδειγµα, η DEHP, η οποία χρησιµοποιείται ανεξέλεγκτα στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, έχει χαρακτηριστεί ως πιθανή καρκινογόνα ουσία για τον άνθρωπο. Μια µελέτη βρήκε ότι οι γυναίκες που έχουν υψηλά επίπεδα φθαλικών ενώσεων στο σώµα τους κινδυνεύουν δύο φορές παραπάνω να εκδηλώσουν καρκίνο του µαστού – µια άλλη µελέτη κατέληξε ότι κινδυνεύουν τέσσερις φορές παραπάνω. Χρειάζεται, λοιπόν, µεγάλη προσοχή, γιατί µία στις δέκα γυναίκες θα εκδηλώσει καρκίνο του µαστού στη ζωή της. Αν η δεύτερη µελέτη έχει δίκιο, οι γυναίκες που έχουν υψηλή συγκέντρωση φθαλατών έχουν πιθανότητα 40% περισσότερο να διαγνωστούν µε καρκίνο του µαστού, κάτι που είναι τροµακτικό. Αυτό συµβαίνει διότι τα οιστρογόνα έχουν σχέση µε τον καρκίνο του µαστού και οι φθαλάτες µιµούνται τα οιστρογόνα. Γι’ αυτό και µόνο το λόγο, µερικοί επιστήµονες έχουν ζητήσει την απαγόρευσή τους.
Προκαλούν διαβήτη και, ενδεχοµένως, παχυσαρκία
Όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται ότι οι φθαλικές ενώσεις συνδέονται µε το διαβήτη τύπου 2, µια πάθηση κατά την οποία η ινσουλίνη δεν µπορεί να εκπληρώσει ικανοποιητικά το ρόλο της. Μια αµερικανική µελέτη βρήκε ότι οι γυναίκες που είχαν υψηλά επίπεδα δύο συγκεκριµένων φθαλατών αντιµετώπιζαν διπλάσιο κίνδυνο. Και µια σουηδική µελέτη κατέληξε στο συµπέρασµα ότι οι φθαλάτες στις κρέµες προσώπου και τα αρώµατα ανεβάζουν σηµαντικά τον κίνδυνο για διαβήτη. Ορισµένοι ειδικοί λένε ότι δεν µπορεί να αποκλειστεί η αρνητική επίδραση των φθαλατών στη συσσώρευση λίπους. Κι αυτό γιατί το βάρος του σώµατος ρυθµίζεται από ορµόνες όπως η λεπτίνη, οι οποίες µπορεί να διαταράσσονται από αυτά τα χηµικά.
Είναι υπεύθυνες για δερµατικές αλλεργίες και άσθµα
Ορισµένες ανεξήγητες δερµατίτιδες, εκζέµατα και φλεγµονές µπορεί να οφείλονται στις κρέµες περιποίησης του δέρµατος. Επίσης, µπορεί να οφείλονται στην επαφή του δέρµατος –ιδιαίτερα όταν αυτό είναι ιδρωµένο– µε κάποια πλαστική στάµπα που υπάρχει στα ρούχα. Το 2005, η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγόρευσε τη χρήση των φθαλατών στην επεξεργασία των ενδυµάτων, αλλά αυτό, φυσικά, δεν ισχύει για τα φθηνά εισαγόµενα ρούχα. Αν σκοπεύεις να κάνεις αλλεργικό δερµατικό τεστ, ζήτησε να περιληφθούν οι φθαλάτες. Μια νορβηγική µελέτη σε παιδιά έδειξε ότι µπορεί να υπάρχει συσχέτιση και µε το άσθµα.
Είναι υπεύθυνες για την πρόωρη εµµηνόπαυση
Ως ορµονικοί διαταράκτες, οι φθαλάτες επιδρούν στις ωοθήκες, οδηγώντας σε πρόωρη εµµηνόπαυση. Αυτό αναφέρει µια µελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήµιο της Ουάσινγκτον, που βρήκε ότι οι γυναίκες που εκτίθενται σε µεγάλες ποσότητες φθαλατών περνούν στην εµµηνόπαυση κατά µέσο όρο 2,5 χρόνια νωρίτερα. Σε ορισµένες περιπτώσεις, η εµµηνόπαυση εµφανίζεται 15 χρόνια πριν από το φυσιολογικό και η υποψία πέφτει σε αυτά τα χηµικά.
Μείωσε τα επίπεδά τους στο σώµα σου
1.Κοίτα τι αναγράφουν οι συσκευασίες των προϊόντων φροντίδας που αγοράζεις. Οι φθαλάτες έχουν διάφορες περίεργες χηµικές ονοµασίες, τις οποίες δεν χρειάζεται να ξέρεις, γιατί σπάνια θα τις δεις γραµµένες. Μερικές φορές, όµως, αναφέρονται ως εξής: DEHP, BzBP, DBP, DEP και DMP. Αν δεις να υπάρχει η λέξη «ευωδιαστό», να σε βάλει σε υποψίες. Μην αγοράζεις πολύ φθηνά καλλυντικά και µην κάνεις υπερβολική χρήση. Διάλεξε φυτικά σαµπουάν και σαπούνια, ειδικά αν προορίζονται για παιδιά. Οι κρέµες φροντίδας καλύτερα να είναι φυτικής προέλευσης και επώνυµες.
2. Μη βάζεις στο σπίτι σου τεχνητές µυρωδιές, όπως αυτές των αποσµητικών χώρου. Ούτε τα αρωµατικά κεριά είναι αθώα. Οι φθαλάτες που εκπέµπονται κάθονται στη σκόνη του σπιτιού και µπαίνουν µε την εισπνοή στον οργανισµό σου. Διατήρησε όσο µπορείς καθαρό το σπίτι από τη σκόνη.
3. Δυστυχώς, οι φθαλάτες υπάρχουν και στη διατροφή, γιατί διαρρέουν από τις πλαστικές συσκευασίες, όπως π.χ. είναι το εσωτερικό κάλυµµα που υπάρχει στις κονσέρβες. Έχει υπολογιστεί ότι η DEHP υπάρχει σε πολλά τρόφιµα, και κυρίως στα γαλακτοκοµικά. Οι επιστήµονες λένε ότι από κάθε κιλό τροφής, κατά µέσο όρο, παίρνουµε 7 εκατοµµυριοστά του γραµµαρίου. Τα νήπια παίρνουν επταπλάσια ποσότητα. Δεν είναι σαφές γιατί τα γαλακτοκοµικά έχουν τις περισσότερες ποσότητες. Μια άποψη λέει ότι τα χηµικά διαρρέουν από τις πλαστικές συσκευές αρµέγµατος των αγελάδων και φτάνουν µέχρι τα παγωτά. Όµως, οι φθαλάτες υπάρχουν και σε φυτοφάρµακα, άρα η πηγή προέλευσης µπορεί να είναι η διατροφή των αγελάδων. Μελέτη έδειξε ότι µετά από πέντε ηµέρες αποχής από τα ζωικά τρόφιµα, οι φθαλάτες είχαν µειωθεί κατά πολύ στα ούρα των εθελοντών – είχαν επίσης µειωθεί και τα αντιβιοτικά, τα οποία δίνονται στα ζώα και καταλήγουν στο πιάτο µας.
4. Μη ζεσταίνεις το φαγητό στο φούρνο µικροκυµάτων όταν βρίσκεται σε πλαστική συσκευασία, ακόµα και αν αυτή σου φαίνεται πολύ ανθεκτική. Όταν το υλικό αναγράφει «ασφαλές στο φούρνο µικροκυµάτων», εννοεί ότι είναι ασφαλές για το πλαστικό, όχι για την υγεία σου. Επίσης, µην πίνεις τον καυτό καφέ σου σε πλαστικό ποτήρι. Γενικά, αποθήκευσε τα τρόφιµα και τα ποτά σε συσκευασίες από γυαλί ή ανοξείδωτο ατσάλι.
5. Τα εµφιαλωµένα νερά µπορεί επίσης να περιέχουν φθαλάτες, όπως και τα αναψυκτικά που είναι σε πλαστικά µπουκάλια. Αυτό είναι ένα µυστήριο, δεδοµένου ότι το πλαστικό µπουκάλι ενός εµφιαλωµένου νερού είναι από PET, για το οποίο η βιοµηχανία τροφίµων ορκίζεται ότι δεν περιέχει φθαλάτες. Κάποιοι υποθέτουν ότι τα χηµικά διαρρέουν στο νερό κατά τη συσκευασία του, όµως άλλοι ισχυρίζονται ότι το πρόβληµα είναι στο PET, διότι το εµφιαλωµένο νερό σε γυάλινο µπουκάλι δεν έχει φθαλάτες. Τα επίπεδα στο εµφιαλωµένο νερό δεν είναι υψηλά, αλλά δεν υπάρχουν ασφαλή επίπεδα για αυτά τα χηµικά.
Διάβασε επίσης:
Φθαλάτες: Μάθε τι είναι και γιατί είναι επικίνδυνες
Χαρτογράφηση προσώπου: Τι κρύβει αυτό το σπυράκι στο πρόσωπό σου;
