Η νηστεία πέρα από τον εξαγνισμό της ψυχής μας, όταν γίνεται σωστά προωθεί την ποιοτικότερη υγεία και βοηθάει στην απώλεια κιλών. Ποιοι όμως δεν πρέπει να την κάνουν για λόγους υγείας;
Η περίοδος νηστείας έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό ήδη για πολλούς ανθρώπους. Ξεκίνησε την Καθαρά Δευτέρα και θα τελειώσει το Μ. Σάββατο. Έχει διάρκεια 48 ημέρες και βασίζεται σε μια διατροφή πλούσια σε θαλασσινά, λαδερά, όσπρια, λαχανικά, φρούτα και αμυλούχα τρόφιμα, ενώ απαγορεύονται τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, το κρέας, και το ψάρι(το ψάρι παρόλα αυτά, επιτρέπεται να καταναλωθεί βάσει της θρησκείας μας, την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, αλλά και την Κυριακή των Βαΐων).
Οι πιο φανατικοί δε πιστοί της νηστείας, καταναλώνουν ελαιόλαδο μόνο το Σαββατοκύριακο και όχι κατά τη διάρκεια της εβδομάδας. Υπάρχουν άνθρωποι που νηστεύουν για καθαρά θρησκευτικούς λόγους, κι άλλοι που επωφελούνται τη νηστεία, για να βελτιώσουν και την υγεία τους. Πράγματι, η νηστεία πέρα από τον εξαγνισμό της ψυχής μας, προωθεί και την ποιοτικότερη υγεία, καθώς μειώνει το ποσοστό εμφάνισης και ανάπτυξης χοληστερόλης και σακχαρώδη διαβήτη, αλλά βοηθάει και στην απώλεια κιλών.
Τις μέρες της νηστείας κάνουμε όλοι προσωρινές αλλαγές στη δίαιτα μας, αλλαγές που ίσως αν τις διατηρούσαμε γενικότερα, θα ευεργετούνταν πολλαπλά η υγεία μας. Παρόλα αυτά, θα πρέπει πάντα να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή, γιατί η παρατεταμένη νηστεία υποκρύπτει διατροφικούς κινδύνους για κάποιες ηλικιακές ομάδες όπως οι έγκυες, τα βρέφη αλλά και οι ηλικιωμένοι.
Ποια είναι τα θετικά της νηστείας;
Η νηστεία βελτιώνει τα επίπεδα ορισμένων δεικτών στο αίμα μας όπως: των τριγλυκεριδίων, του σακχάρου και της χοληστερόλης, καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα, ενισχύει την αποτοξίνωση του οργανισμού, μας προσφέρει ευεξία και βελτιώνει την ενεργητικότητα, τονώνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, μειώνει την αρτηριακή πίεση, έχει αντιγηραντικές ιδιότητες και συμβάλλει στην απώλεια βάρους.
Ποια είναι τα αρνητικά της νηστείας;
Το αρνητικό με τη νηστεία είναι ότι, λόγω της απαγόρευσης των γαλακτοκομικών και του κρέατος, δεν υπάρχει επαρκής πρόσληψη ασβεστίου και σιδήρου από τις νηστίσιμες τροφές που καταναλώνουμε κατά τη διάρκειά της. Επίσης, ελαττώνεται η πρόσληψη των ω3 λιπαρών οξέων (λόγω της απαγόρευσης κατανάλωσης ψαριών), αλλά και η κατανάλωση πρωτεΐνης.
Επιπρόσθετα, μειώνεται το φολικό οξύκαι η βιταμίνη Β12. Αν για παράδειγμα, κάποιος καταναλώνει πολλούς υδατάνθρακες (όπως παξιμάδια, πατάτες, μακαρόνια, ψωμί, κουλούρι, ρύζι), είναι πολύ πιθανό τα επίπεδα στο σάκχαρό του να αυξηθούν κατά τη νηστεία. Επίσης, η υπερκατανάλωση νηστίσιμων τροφίμων, μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων, του ουρικού οξέος, της χοληστερόλης, και να προκαλέσει αύξηση βάρους.
Ακόμη, η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών, μπορεί να προκαλέσει σε κάποια άτομα πόνο στην κοιλιά, διάρροια και έντονο φούσκωμα. Επίσης, είναι πολύ πιθανό να προκληθεί αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε κάποια άτομα που καταναλώνουν πληθώρα αλμυρών νηστίσιμων τροφίμων/σνακ ή από την άλλη, μπορεί να υπάρξει κι έντονη πτώση της πίεσης, λόγω της διατάραξης του ισοζυγίου του νερού, ακολουθώντας τη χορτοφαγική διατροφή κατά τη νηστεία.
Τέλος, αν κάποιος δεν καταναλώνει ελαιόλαδο και γενικά η πρόσληψη λίπους από τη διατροφή του είναι χαμηλή, μπορεί να εμφανιστούν ανεπιθύμητες ορμονικές διαταραχές.
Νήστεψε σωστά
Άρα λαμβάνοντας υπόψη μας τις παραπάνω ελλείψεις που δημιουργούνται σε περίοδο νηστείας, το πρώτο ερώτημα που θα πρέπει να λύσουμε είναι:
Ποιες τροφές θα πρέπει να καταναλώνουμε, για να ρυθμίσουμε επαρκή πρόσληψη σε όλα τα θρεπτικά συστατικά; Καταρχάς, τροφές πλούσιες σε σίδηρο. Τέτοιες είναι: τα κρεμμύδια, το μαρούλι, η σόγια,τα εμπλουτισμένα δημητριακά, τα όσπρια, το σουσάμι, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα αποξηραμένα φρούτα, οι ξηροί καρποί και τα θαλασσινά.
Κάνε σωστούς συνδυασμούς
Θα πρέπει όμως, να προσέξουμε να μην καταναλώνουμε τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε σίδηρο μαζί με πηγές φυτικών οξέων, ασβεστίου, ταννίνων και φυτικών ινών, διότι μπλοκάρουν την καλή απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό μας. Επίσης, καλές πηγές ασβεστίου είναι το γάλα σόγιας, το πορτοκάλι, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το μαύρο ψωμί, το ταχίνι, οι ξηροί καρποί, το μπρόκολο, ο χαλβάς, τα φασόλια, το κουνουπίδι, το λάχανο, το κρεμμύδι, οι μπάμιες, το σπανάκι και το σουσάμι.
Για καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου τώρα από τον οργανισμό μας , δεν πρέπει να καταναλώνουμε ταυτόχρονα τροφές με φυτικά οξέα (πχ προϊόντα ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς,καφέ και όσπρια), καφεΐνη και ταννίνες (καφές, τσάι), φυτικές ίνες και σίδηρο (που το προαναφέραμε), αλλά και τροφές πλούσιες σε οξαλικά οξέα (τσάι, κακάο και πράσινα λαχανικά). Αντίθετα, συνοδεύουμε τις τροφές αυτές με τη θαυματουργή βιταμίνη C (φράουλες, ακτινίδια, εσπεριδοειδή, πιπεριές και μπρόκολο), αλλά και β-καροτένιο (πχ καρότο) για να βοηθήσουμε την απορρόφηση.
Ακόμη, την απαραίτητη βιταμίνη Β12 θα τη λάβουμε από τα εμπλουτισμένα τρόφιμα, τα θαλασσινά και τα μανιτάρια. Τα θαλασσινά παράλληλα, μας προσφέρουν και Ω-3 λιπαρά οξέα (όπως επίσης και οι ξηροί καρποί και η γλυστρίδα, ο λιναρόσπορος και το λινέλαιο).
Τέλος, για να παίρνουμε την απαραίτητη ημερήσια πρωτεΐνη που χρειάζεται ο οργανισμός μας, μπορούμε να συνδυάζουμε ξηρούς καρπούς ή όσπρια με υδατάνθρακες (ψωμί, ρύζι, κριθαράκι, μακαρόνι), ή όσπρια με ξηρούς καρπούς ή να καταναλώνουμε θαλασσινά, ώστε οι πρωτεΐνες που τελικά προσλαμβάνει ο οργανισμός μας, να είναι υψηλής βιολογικής αξίας, όπως αυτές που μας παρέχει το κρέας. Τι εννοούμε; Συνδυασμούς όπως: χούμους, φάβα με ψωμί, φακόρυζο και σάντουιτς με φυστικοβούτυρο.
Ποια άτομα είναι καλό να αποφεύγουν τη νηστεία;
Ένα επίσης βασικό ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί είναι: ποιοι πρέπει να αποφύγουν τη νηστεία. Η απάντηση είναι: Όσα άτομα έχουν αυξημένες θρεπτικές ανάγκες (πχ παιδιά, έγκυες, γυναίκες σε περίοδο θηλασμού). Επίσης, άτομα με προβλήματα υγείας (όπως οστεοπενία ή οστεοπόρωση ή σιδηροπενική αναιμία), καθώς επίσης και όσοι έχουν γαστρεντερικές διαταραχές λόγω της υψηλής πρόσληψης φυτικών ινών.
Συνοψίζοντας, αν αποφασίσετε να αρχίσετε νηστεία, φροντίστε να οργανώσετε τη διατροφή σας έτσι ώστε να επωφεληθείτε από αυτή, χωρίς να υπερβάλλετε στις ποσότητες των νηστίσιμων προϊόντων, αλλά και να έχετε ποικιλία τροφών για να μη δημιουργηθούν ελλείψεις στον οργανισμό σας. Από εμάς λοιπόν, καλή μεγάλη εβδομάδα!
Δες και αυτό: Νηστεύεις αλλά νιώθεις φουσκωμένη; 6 tips για να μην παχύνεις
Από τη Μαρία Ρίτσου, Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος
