Αν είσαι και εσείς από τα ζευγάρια που δυσκολεύεστε να αποκτήσετε μωρό, μην πέφτετε ψυχολογικά. Ειδικός αναλύει 5 μύθους που σας «ρίχνουν» και ο πελαργός δεν έρχεται… Μήπως έχετε ακούσει κάτι από αυτά; Είναι ευρέως διαδεδομένα.
Περίπου 1 στα 6 ζευγάρια στην Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό αδυνατούν να συλλάβουν φυσιολογικά και να φέρουν στον κόσµο ένα παιδί, µε την υπογονιµότητα να πλήττει περισσότερους από 50 εκατοµµύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσµο.
Ως υπογονιµότητα ορίζουµε την αδυναµία σύλληψης µετά από 12 µήνες συχνών, χωρίς προφύλαξη σεξουαλικών επαφών, µε το χρονικό αυτό διάστηµα να περιορίζεται στους 6 µήνες όταν η γυναίκα είναι πάνω από 35 ετών. Η υπογονιµότητα µπορεί να οφείλεται εξίσου στον άνδρα και τη γυναίκα ή σε έναν συνδυασµό παραγόντων που αφορούν και τους δύο και παρεµποδίζουν τη φυσιολογική εγκαθίδρυση και εξέλιξη µίας υγιούς εγκυµοσύνης.
Αποτελεί ένα σοβαρό πρόβληµα υγείας και δεν υπάρχει τίποτα πιο σηµαντικό από τη σωστή ενηµέρωση των ασθενών σχετικά µε το πρόβληµα αυτό. Ωστόσο, οι πληροφορίες και οι συµβουλές που πολλές φορές µεταφέρονται στα υπογόνιµα ζευγάρια, µπορεί να είναι λάθος, άχρηστες για την περίπτωση τους ή και επικίνδυνες.
Για το λόγο αυτό, µαθαίνουµε τους 5 πιο συχνούς µύθους σχετικά µε τη σοβαρή αυτή νόσο και τις 5 πιο σηµαντικές συµβουλές που θα αυξήσουν τις πιθανότητές σας να γίνετε γονείς.
Μύθος #1 Είναι εύκολο να µείνεις έγκυος
Oι περισσότεροι εκπλήσσονται όταν µαθαίνουν πως ένα υγιές ζευγάρι που η γυναίκα είναι νεότερη από 35 ετών έχει µέγιστη πιθανότητα περίπου 20% να συλλάβει κάθε µήνα. Τα ποσοστά αυτά µειώνονται όσο αυξάνεται η ηλικία. Έτσι, µία γυναίκα 45 ετών δεν έχει πάνω από 3 µε 4% πιθανότητα να µείνει έγκυος, ακόµα και αν έχει ακόµα σταθερή περίοδο. Ναι, η σύλληψη δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η γυναίκα πρέπει να έχει κανονική ωορρηξία, οι σάλπιγγες της να λειτουργούν φυσιολογικά, και το ενδοµήτριο να έχει παχύνει και προετοιµαστεί κατάλληλα για την πιθανή εµφύτευση του εµβρύου.
Ταυτόχρονα, το σπέρµα πρέπει να καταφέρει να φτάσει στο ωάριο, ψηλά στις σάλπιγγες, να µπορέσει να το γονιµοποιήσει φυσιολογικά και το νέο έµβρυο να µπορέσει να επιτρέψει στη µήτρα για να εµφυτευτεί και να ξεκινήσει έτσι η εγκυµοσύνη. Και όλα αυτά προϋποθέτουν τη σωστή λειτουργία πολλών διαφορετικών συστηµάτων (όχι µόνο του αναπαραγωγικού). Ο χρόνος και οι συνθήκες πρέπει να είναι σωστές. Και αυτό δεν είναι πάντα εύκολο.
Συµβουλή: Εάν προσπαθείτε περισσότερο από 12 µήνες χωρίς επιτυχία, έχοντας συχνές- κάθε 2 µε 3 ηµέρες- επαφές σε όλη τη διάρκεια του κύκλου, θα πρέπει να ζητήσετε τη συµβουλή ενός ειδικού αναπαραγωγής και να διερευνήσετε τα πιθανά αίτια της αδυναµίας σύλληψης.
Για τα ζευγάρια που η γυναίκα είναι πάνω από 35 ετών, το χρονικό αυτό διάστηµα δεν πρέπει να ξεπερνά τους 6 µήνες. Όµως, αυτό που είναι σηµαντικό να θυµάστε είναι, πως ακριβώς επειδή η σύλληψη δεν είναι εύκολη υπόθεση, η προσπάθειά σας θα πρέπει να είναι εντατική σε όλη τη διάρκεια του κύκλου, και να µην περιορίζεται µονάχα στο χρονικό διάστηµα των γόνιµων ηµερών, δηλαδή λίγες µέρες πριν ή µετά την ωορρηξία.
Μύθος #2 Η υπογονιµότητα αφορά κυρίως τη γυναίκα
Παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες αποτελούν τον κύριο «στόχο» όλων των θεµάτων γονιµότητας, η µόνη αλήθεια είναι πως η υπογονιµότητα επηρεάζει τους άνδρες και τις γυναίκες εξίσου. Στην πραγµατικότητα, το κάθε φύλο έχει τα δικά του προβλήµατα που µπορεί να προκαλέσουν υπογονιµότητα, για αυτό και η αρχική διερεύνηση πρέπει να αφορά το ζευγάρι και όχι µονάχα έναν από τους δύο.
Συµβουλή: Στην περίπτωση που ξεκινήσετε να διερευνάτε γιατί δεν έχετε συλλάβει ακόµα, κάντε το µαζί µε το σύντροφό σας, παράλληλα. Για παράδειγµα, τι νόηµα έχει να υποβληθείς σε υστεροσαλπιγγογραφία εάν δεν γνωρίζεις και τα δεδοµένα του σπέρµατος. Συζητήστε µε τον γιατρό σας τις επιλογές σας και κάντε ένα σωστό προγραµµατισµό για τις εξετάσεις σας.
Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και κάποια ζευγάρια µπορεί να χρειαστούν περισσότερες εξετάσεις από κάποια άλλα. Η σωστή διάγνωση της υπογονιµότητας είναι το Α και το Ω της αποτελεσµατικής αντιµετώπισης και θεραπείας.
Μύθος#3 Απλά πρέπει να χαλαρώσετε
Αν και η πραγµατική χαλάρωση µπορεί να βοηθήσει στην αντιµετώπιση των διαταραχών της γονιµότητας που προκαλούνται από το χρόνιο στρες, η υπογονιµότητα δεν είναι καθαρά ψυχολογικό ζήτηµα. Η υπογονιµότητα είναι ιατρική κατάσταση. Η φυσική σας αναπαραγωγική ικανότητα δεν µπορεί να καθοριστεί µόνο µε θετική σκέψη, αναζωογονητικές διακοπές ή µία νέα νοοτροπία.
Συµβουλή: Προσδιορίστε µε τη βοήθεια του γιατρού σας, ποιες ανθυγιεινές συµπεριφορές σας, που επηρεάζουν αρνητικά τη γονιµότητά σας, προέρχονται κυρίως από το στρες. Eίτε λόγω της υπογονιµότητας, είτε λόγω της καθηµερινότητας, όπως για παράδειγµα η κακή διατροφή, το κάπνισµα, η κατανάλωση αλκοόλ, η έλλειψη ύπνου. Στη συνέχεια, λάβετε τα απαραίτητα διορθωτικά µέτρα. Εάν νιώθετε πως δεν µπορείτε να ανταπεξέλθετε στις προκλήσεις της υπογονιµότητας µόνοι σας, µη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια. Στο δύσκολο αυτό ταξίδι καλό είναι να µην είστε µόνοι.
Μύθος #4 Η κατάψυξη ωαρίων µπορεί να γίνει σε κάθε ηλικία
Η κατάψυξη των ωαρίων είναι ο σύγχρονος τρόπος µε τον οποίο ορισµένες γυναίκες µπορούν να νικήσουν το βιολογικό τους ρολόι και να αυξήσουν τις πιθανότητές τους για τεκνοποίηση µε το δικό τους γενετικό υλικό σε µεγαλύτερη ηλικία. Για να γίνει όµως αυτό σωστά και να έχει επιτυχία, πρέπει να πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις.
Η πιο σηµαντική είναι η ηλικία. Οι περισσότεροι ειδικοί γονιµότητας συµφωνούν πως όσο µικρότερη είναι η γυναίκα όταν καταψύχει τα ωάρια της, τόσο πιο πιθανό είναι να µπορέσει να µείνει έγκυος µέσα από αυτή τη διαδικασία.
Σύµφωνα µε την Αµερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής ASRM, η κατάψυξη των ωαρίων συνήθως είναι πιο αποτελεσµατική για τις γυναίκες ηλικίας 20 έως και 30 ετών και δεν συνιστάται σε γυναίκες άνω των 38 ετών. Τα τέλη της δεκαετίας των ‘30 ή οι αρχές της δεκαετίας του ‘40 δεν είναι ιδανικές ηλικίες επειδή η ποιότητα των ωαρίων δεν είναι τόσο καλή και ίσως χρειαστούν πολλοί περισσότεροι κύκλοι διέγερσης προκειµένου να συλλεχθεί η απαραίτητη ποσότητα ωαρίων που θεωρείται ασφαλής για µία µελλοντική κύηση (τουλάχιστον 10 µε 15 ωάρια και ιδανικά πάνω από 20)
Συµβουλή: Αυτό που πρέπει να θυµάστε είναι πως η επιτυχία της κατάψυξης των ωαρίων δεν κρίνεται από την ολοκλήρωση της διαδικασίας στο παρόν, αλλά από τη γέννηση ενός παιδιού στο µέλλον. Προτού λοιπόν ξεκινήσετε τη διαδικασία ενηµερωθείτε σωστά για το αν είναι η κατάλληλη µέθοδος υποβοήθησης της αναπαραγωγής για εσάς, και ποιες είναι οι δικές σας πιθανότητες επιτυχίας βάση της ηλικίας και του ιατρικού σας ιστορικού. Σε κάθε περίπτωση, η σωστή προετοιµασία, η εφαρµογή του κατάλληλου πρωτόκολλου διέγερσης και η επιλογή µίας σύγχρονης µονάδας υποβοηθούµενης αναπαραγωγής µε έµπειρη οµάδα ειδικών, είναι τα 3 απαραίτητα συστατικά της επιτυχίας.
Μύθος #5 Η εξωσωµατική γονιµοποίηση είναι η µόνη µορφή θεραπείας
Δεν είναι όλα τα προβλήµατα υπογονιµότητας τα ίδια. Πολλά ζευγάρια νοµίζουν, πως στην περίπτωση που διαπιστωθεί η αδυναµία τους να συλλάβουν φυσιολογικά, η εξωσωµατική γονιµοποίηση είναι µονόδροµος. Αυτό όµως είναι λάθος.
Στην πραγµατικότητα υπάρχει ένα φάσµα θεραπειών, που δεν ξεκινά µε την πιο παρεµβατική διαδικασία αλλά η θεραπεία προσαρµόζεται ανάλογα µε το ιστορικό και τις ιδιαίτερες ιατρικές ενδείξεις του κάθε περιστατικού. Πρέπει πρώτα το ζευγάρι να υποβληθεί σε απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις για να προσδιοριστεί µε ακρίβεια η αιτία (ή οι αιτίες) που προκαλεί την αδυναµία τους να συλλάβουν, και µετά ο γιατρός θα συστήσει µια σειρά από θεραπείες, στην αρχή πιο βασικές και µετά πιο σύνθετες, µε στόχο την ασφαλή τεκνοποίηση
Συµβουλή: Eίναι σηµαντικό να θυµάστε πως κάθε περίπτωση είναι µοναδική. Κάποιες εξετάσεις που πιθανώς χρειάστηκαν σε ένα φιλικό σας ζευγάρι µπορεί να µην είναι απαραίτητες για εσάς ή και το αντίθετο. Μην προσπαθείτε να κάνετε από µόνοι σας διάγνωση και σε καµία περίπτωση µην υποβάλετε τον εαυτό σας σε άσκοπες εξετάσεις. Εµπιστευτείτε το γιατρό σας, πάρτε το χρόνο που χρειάζεστε να αποδεχτείτε το πρόβληµα σας και µετά, µε καθαρό µυαλό και αποφασιστικότητα διοχετεύστε όλη σας την ενέργεια στην επίλυση του προβλήµατος σας.
Μήπως ο σύντροφός σου έχει πρόβλημα στο κρεβάτι; Δες εδώ τι πρέπει να κάνεις
Info Χαρούλα Μαθιοπούλου Μπιλάλη BSc MMedSc (harroulabilali.gr)
Molecular Biologist – Reproductive Health Specialist.
Master of Medical Science in Assisted Reproduction Technologies Certified Health & Wellness Coach
Member of the European Society of Human Reproduction and Embryology Member of the American Society of Reproductive Medicine
