To AIDS παραμένει ακόμα και σήμερα η δεύτερη πιο θανατηφόρα λοιμώδης νόσος παγκοσμίως, μετά τη φυματίωση.
Τι οφείλεις να γνωρίζεις
Η προφύλαξη από την HIV λοίµωξη, πρωταρχικά µέσω του ασφαλούς σεξ και των προγραµµάτων ανταλλαγής συριγγών και βελονών, αποτελεί στρατηγική-κλειδί για τον έλεγχο της νόσου. Δεν υπάρχει θεραπεία ίασης ή προληπτικό εµβόλιο. Παρόλα αυτά, η αντιρετροϊκή θεραπεία µπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου και να οδηγήσει σε ένα προσδόκιµο ζωής κοντά στο φυσιολογικό. Παρότι η θεραπεία αυτή µειώνει τον κίνδυνο θανάτου και επιπλοκών από τη νόσο, τα φάρµακα είναι υψηλού κόστους και σχετίζονται µε παρενέργειες οφειλόµενες αποκλειστικά σε αυτά (οι οποίες πολλές φορές συνδυάζονται µε τις παρενέργειες που προκαλεί η χρόνια HIV λοίµωξη).
Ο ιός και η νόσος αναφέρονται συχνά µαζί ως HIV/AIDS. Η νόσος είναι τεράστιο πρόβληµα υγείας σε πολλά µέρη του κόσµου, όπου θεωρείται πανδηµία, δηλαδή µια έκρηξη της ασθένειας που επηρεάζει µια ευρεία περιοχή και εξαπλώνεται ενεργά. Το 2010 περίπου 34 εκατοµµύρια άνθρωποι είχαν HIV λοίµωξη παγκοσµίως. Από αυτούς, περίπου 16,8 εκατοµµύρια είναι γυναίκες και 3,4 εκατοµµύρια είναι κάτω από 15 ετών. Το αποτέλεσµα είναι περίπου 1,8 εκατοµµύρια θάνατοι από AIDS το 2010, χαµηλότερα σε σχέση µε τα 3,1 εκατοµµύρια θανάτους του 2001. Από το 1981, που το AIDS αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά, έως το 2009 προκάλεσε σχεδόν 30 εκατοµµύρια θανάτους. Η γενετική έρευνα δείχνει ότι ο HIV προήλθε από την Κεντροδυτική Αφρική στις αρχές του 20ού αιώνα. Η αιτία του AIDS, ο HIV, αναγνωρίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’80.
Πως δεν κολλάει ο HIV;
Αν αγκαλιάσεις ή φιλήσεις έναν άνθρωπο µε HIV.
Αν συµβιώνεις καθηµερινά µε έναν άνθρωπο που ζει µε HIV, χρησιµοποιείτε κοινά οικιακά σκεύη, κοινή τουαλέτα, ντους, κρεβάτι, κοινά ρούχα κ.λπ.
Αν εργάζεσαι µαζί του στον ίδιο χώρο.
Αν χρησιµοποιείς την ίδια πισίνα.
Από τον ιδρώτα ή τα δάκρυα.
Δεν υπάρχει κίνδυνος µετάδοσης από έκθεση σε κόπρανα, ρινικές εκκρίσεις, φλέµατα, σάλιο ή εµετό από ένα µολυσµένο άτοµο, εκτός εάν αυτά τα υλικά περιέχουν αίµα.
Και φυσικά δεν µπορείς να κολλήσεις από έντοµα.
Η θετική φωνή
Κόντρα στο φόβο, την απαισιοδοξία και την άγνοια, η Θετική Φωνή δηµιουργήθηκε για να µεταδώσει και να διαδώσει τη δύναµη της πρόληψης και της θεραπείας. Ο Γιώργος Τσιακαλάκης, υπεύθυνος επικοινωνίας και διεκδίκησης δικαιωµάτων του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή», µίλησε στο The BODY για το έργο και τη δράση του συλλόγου:
«Η Θετική Φωνή ιδρύθηκε το 2009 και ουσιαστικός της στόχος είναι να φέρει τα δικαιώµατα των ανθρώπων που πάσχουν από HIV/AIDS στο επίκεντρο. Τα κέντρα πρόληψης-checkpoints είναι δοµές που προσφέρουν δωρεάν, γρήγορο και ανώνυµο τεστ για τον HIV και τις ηπατίτιδες Α και C». Ο κ. Τσιακαλάκης λέει ότι το τρίπτυχο για να παραµείνει κάποιος υγιής είναι η προφύλαξη, η πρόληψη και η τακτική εξέταση. «Είναι σηµαντικό κάποιος να εξετάζεται συχνά για τον ιό HIV, επειδή όσο γρηγορότερα διαγνωσθεί τόσο γρηγορότερα θα λάβει την κατάλληλη αγωγή. Κι αν συµβεί αυτό, τότε θα έχει µια πολύ καλή ποιότητα ζωής και ένα πολύ καλό προσδόκιµο ζωής».
Δεν υπάρχει ασφαλές σεξ
Γιατί όµως είναι απαραίτητες οι εξετάσεις για κάποιον που είναι προσεκτικός και χρησιµοποιεί πάντα προφυλακτικό; «Στο σεξ», απαντάει, «ο ασφαλέστερος τρόπος προστασίας είναι η… αποχή. Είναι ο µόνος τρόπος για να προστατευτείς απόλυτα. Επειδή όµως αυτό δεν είναι δυνατόν, το προφυλακτικό είναι ο αµέσως ασφαλέστερος τρόπος εφόσον κάνεις σεξ, ακόµα κι αν έχεις µια σταθερή σχέση». Γι’ αυτό εξηγεί ότι η προληπτική εξέταση είναι απαραίτητη για όλους τους ανθρώπους που έχουν ενεργή σεξουαλική ζωή. «Είναι σηµαντικό να πούµε ότι στα checkpoints o εξεταζόµενος έχει τη δυνατότητα να µιλήσει για όλα τα θέµατα υγείας και σεξουαλικής αγωγής που τον ενδιαφέρουν και να µάθει πληροφορίες που θα τον βοηθήσουν. Η γνώση είναι σηµαντικός παράγοντας υγείας και πρόληψης».
Η εξέταση
Τα προηγούµενα χρόνια, για να εξεταστεί κάποιος, θα έπρεπε να περιµένει επί µήνες, να κάνει υποµονή στην ουρά κάποιου νοσοκοµείου και να περιµένει αρκετές ηµέρες για να µάθει τα αποτελέσµατα. «Σήµερα», µας εξηγεί ο κ. Τσιακαλάκης, «κλείνεις ραντεβού µόλις την προηγούµενη ηµέρα και η εξέταση γίνεται µε µια µόνο σταγόνα αίµα, που παίρνουµε από τον τριχοειδή του δαχτύλου. Δηλαδή, µε τον ίδιο τρόπο που ελέγχουν καθηµερινά το σάκχαρό τους οι διαβητικοί».
Το παράδοξο του AIDS
«Υπάρχει ένα παράδοξο µε τον HIV. Η ιατρική επιστήµη έχει κάνει άλµατα. Πριν από 20 χρόνια οι άνθρωποι πέθαιναν από τον HIV και τώρα έχουµε καταφέρει η ασθένεια από καταληκτική να είναι χρόνια. Αυτό έγινε πολύ γρήγορα, αλλά δεν καταφέραµε να διώξουµε τα φαντάσµατα της δεκαετίας του ’80. Το κοινωνικό στίγµα παραµένει και οφείλεται στην άγνοια. Υπάρχουν ακόµα και σήµερα άνθρωποι που νοµίζουν ότι κινδυνεύουν αν αγκαλιάσουν, αν φιλήσουν κάποιον. Εδώ παραµένει ταµπού η εξέταση. Αρκετοί φοβούνται πως θα στιγµατιστούν ότι ανήκουν σε οµάδα υψηλού ρίσκου αν εξεταστούν. Οι άνθρωποι που δεν εξετάζονται είναι αυτοί που κινδυνεύουν µετά από µερικά χρόνια να εµφανίσουν AIDS».
Η θεραπεία ισοδυναµεί µε πρόληψη
Οι συχνές εξετάσεις όχι µόνο αυξάνουν τις πιθανότητες µιας έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας για τον ασθενή αλλά διασφαλίζουν και τη µείωση µετάδοσης του ιού. «Χάρη στην επιστήµη, είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι µε τον ιό HIV που θα αναπτύξουν AIDS. Αλλά ακόµα κι αν γίνει αυτό, χάρη στα νέα φάρµακα µπορούν και πάλι να προστατεύσουν αρκετά καλά την υγεία τους και να έχουν µια κανονική καθηµερινότητα. Η θεραπεία στον HIV ισοδυναµεί µε πρόληψη. Κάποιος που παίρνει τα φάρµακά του και κάνει την αγωγή του, το ιικό του φορτίο είναι µη ανιχνεύσιµο. Δηλαδή, αυτός ο άνθρωπος δεν µεταδίδει τον ιό. Ο HIV µεταδίδεται από τους ανθρώπους που δεν γνωρίζουν την κατάσταση της υγείας τους και έχουν µεγάλο ιικό φορτίο. Αν καταφέρναµε αυτή τη στιγµή το σύνολο των ανθρώπων που έχουν εκτεθεί στον ιό να παίρνει αγωγή, ο ιός αυτόµατα θα είχε εκλείψει, γιατί δεν θα υπήρχαν νέα περιστατικά».
Ελληνική παιδεία
«Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστηµα είναι από τα ελάχιστα στην Ευρώπη που δεν έχουν εντάξει, όπως θα έπρεπε, τη σεξουαλική αγωγή στο πρόγραµµά τους. Το σεξ στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι ταµπού. Θα πρέπει να απενοχοποιήσουµε το σεξ, να µιλήσουµε ανοιχτά για αυτό», επισηµαίνει ο υπεύθυνος επικοινωνίας της Θετικής Φωνής και υποστηρίζει ότι «η ζωή είναι ωραία χωρίς αλλά και µε HIV – µπορεί να έχει περισσότερες προκλήσεις, ωστόσο σήµερα αντιµετωπίζονται µε τη βοήθεια της ιατρικής επιστήµης».
Διάβασε επίσης:
AIDS: Δεν το κολλάς, το επιλέγεις!