Ξέρεις ποια είναι τα όρια σου και πώς θα τα μάθεις; Κάθε άνθρωπος, έτσι κι εσύ, χρειάζεσαι τα προσωπικά σου όρια. Τι σηµαίνει αυτό; Σε όλα τα επίπεδα –σωµατικό, συναισθηµατικό, διανοητικό – τα όρια είναι αυτά που σε ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους, κάνουν την ύπαρξη, τις σκέψεις, τις πράξεις σου µοναδικές και καθοριστικές για σένα.
Τα όρια είναι αυτά που σε οδηγούν να πάρεις την ευθύνη του εαυτού σου, να έχεις το έλεγχο της ζωής σου, σε προστατεύουν από «εισβολές» τρίτων, σε κάνουν να επιλέγεις µε ένα ξεκάθαρο «Ναι ή Όχι».
Πως να μάθεις ποια είναι τα όρια σου
Θα άφηνες ποτέ την πόρτα του σπιτιού σου ανοικτή;
Ας υποθέσουµε ότι γυρίζεις στο σπίτι σου, το οποίο αντί για πόρτα έχει ένα µουσαµά κρεµασµένο. Στο εσωτερικό του βρίσκεις κάθε λογής επισκέπτη ή εισβολέα που έχει βολευτεί µια χαρά και χρησιµοποιεί τα δικά σου πράγµατα, φορά τα ρούχα σου, καταναλώνει ό,τι έχεις στο ψυγείο σου, µε λίγα λόγια έχει οικειοποιηθεί το χώρο σου, τον έχει καταπατήσει. Όπως δεν θα άφηνες το χώρο σου χωρίς όρια προστασίας, το ίδιο καλείσαι να κάνεις και µε τον εαυτό σου και τις προσωπικές ή επαγγελµατικές σχέσεις σου. Οι άνθρωποι γύρω σου ίσως δεν γνωρίζουν τα δικά σου όρια και να σε τεστάρουν για να τα µάθουν, κι εσύ υποφέρεις. Βάλε τα όρια σου, ξεκάθαρα. Τόσο απλά!
Είναι τόσο απλά
Ενώ σε έναν ιδιόκτητο χώρο τα όρια/σύνορα είναι ευδιάκριτα, δεν συµβαίνει το ίδιο µε τα προσωπικά όρια.
Τα όρια που βάζεις για να ορίσεις τον εαυτό σου έναντι των άλλων είναι διαφορετικά, µπορείς να τα αλλάζεις συχνά και είναι αόρατα! Αυτό οδηγεί σε παρεξηγήσεις, διαµάχες, ιδιαίτερα όταν τα όρια δεν είναι υγιή.
Ποια είναι τα υγιή όρια και ποια είναι τα όρια σου
- Μαθαίνεις να βάζεις όρια µέσα από τη σχέση σου µε τους γονείς σου, αρχικά. Παρατηρώντας τους, αναπαράγεις τη συµπεριφορά τους µε τους άλλους.
- Αν ήταν ασταθής ή διαστρεβλωµένη, βασισµένη στο φόβο, χωρίς ευδιάκριτα όρια, έχοντας αναπτύξει συµπεριφορές έντονης εξάρτησης από άλλους, χωρίς αυτονοµία και αυτοδιάθεση, έχουν δεχτεί ή υποστεί κακοποίηση, τότε τα όριά τους –που καλείσαι να υιοθετήσεις χωρίς να το συνειδητοποιείς – θα είναι στηριγµένα σε γυάλινα πόδια (ανύπαρκτα όρια) ή θα θέτονται µε αµυντική στάση, γεµάτη θυµό και καχυποψία (σκληρά όρια).
- Μεγαλώνοντας, µπορείς να αλλάξεις τον εαυτό σου και τη θέση σου απέναντι στα όρια που θες να ακολουθήσεις, µε προσωπική δουλειά και αυτογνωσία.
- Είτε µιλάµε για σωµατικό, είτε για συναισθηµατικό ή πνευµατικό επίπεδο, το όριο είναι αυτό που εσύ ο ίδιος καθορίζεις και στην ουσία είναι ο χώρος ο δικός σου σε σχέση µε το χώρο του άλλου.
- Ποια έκταση θέλεις να έχει αυτός ο χώρος; Αυτή θα έχει!
Γιατί επιτρέπεις στους άλλους να µη σέβονται τα όριά σου;
- Δεν έχεις µάθει ακόµα ποια είναι τα όριά σου.
- Ξέρεις ποια είναι, αλλά δεν έχεις µάθει ακόµα να τα βάζεις µε ηρεµία, αποδοχή και αγάπη.
- Μήπως τα βάζεις µε ένα τρόπο που σου φαίνεται απειλητικός, γι’ αυτό και προτιµάς να µην τα βάζεις καθόλου και να περιµένεις ο άλλος να τα καταλάβει µόνος του; Ξανασκέψου το!
- Δεν έχεις µάθει ακόµα να αντιµετωπίζεις το θυµό της άλλης πλευράς, αν αυτός εκδηλωθεί. Διαχειρίσου το!Μήπως δεν τον διαχειρίζεσαι µε ευκολία και προτιµάς να αποφεύγεις τις συγκρούσεις; Όρια δεν σηµαίνει σύγκρουση, το αντίθετο.
- Θέλεις µε κάθε τρόπο να γίνεις αποδεκτός, αγαπητός και να αισθανθείς µέλος ενός ευρύτερου συνόλου. Να θυµάσαι ότι το σύνολο που θες να σε αποδεχθεί, το διαλέγεις εσύ. Σύνολα υπάρχουν πολλά, βρες αυτό που σου ταιριάζει!
Ας δούµε την εικόνα µε παραδείγµατα – Έτσι θα βρεις τα όρια σου
- Δεν είσαι υποχρεωµένος να απαντάς σε ερωτήσεις για τη ιδιωτική σου ζωή.
- Ακόµα, για τη σεξουαλική ζωή ή την ταυτότητά σου γενικότερα.
- Δείξε τα όριά σου, µέσω του λόγου – ξεκάθαρο ναι ή όχι- ή µέσα από τη γλώσσα του σώµατος, µε κάποιο µορφασµό ή κίνηση.
- Αν εισβάλλει κάποιος στον προσωπικό σου φυσικό χώρο – είναι αυτός που έχεις απλώνοντας τα χέρια σου – ή θα οπισθοχωρήσεις ή θα το εκφράσεις λεκτικά. Μην επιτρέπεις να σε στριµώχνουν!
- Αν κάποιος σε αγγίξει χωρίς να το θέλεις, πράξε κάτι ανάλογο, αντίδρασε.
- Ανέλαβε την ευθύνη για ό,τι σου αναλογεί και µόνο.
- Ξεκαθάρισε τι σε αφορά και τι όχι στον επαγγελµατικό και προσωπικό τοµέα.
- Μην επιτρέπεις να ψάχνουν τα προσωπικά σου είδη. Διαφύλαξε το χώρο σου, στο σπίτι και στο γραφείο.
- Ξεκαθάρισε τη θέση σου σε σηµαντικά ζητήµατα ζωής, που αφορούν πεποιθήσεις και αξίες. Έτσι, δεν θα υιοθετείς τις απόψεις άλλων, ούτε θα αφήνεις περιθώριο χειραγώγησης.
- Διαχώρισε τα δικά σου συναισθήµατα/ανάγκες/επιθυµίες από των άλλων, όπως για παράδειγµα από εκείνες του συντρόφου σου ή των φίλων σου. Αυτό σηµαίνει αναγνώριση των δικών σου ορίων.
- Μην επιτρέπεις να σε επηρεάζει η άσχηµη διάθεση των άλλων.
- Μη δέχεσαι δηλώσεις τρίτων που σε αφορούν, χωρίς να τις κριτικάρεις και να τις αµφισβητείς: Τι εννοείς; Γιατί το λες αυτό; Σε ποια περίπτωση;
- Μην µοιράζεσαι προσωπικές πληροφορίες πολύ νωρίς, παρά µόνο αν υπάρχει αµοιβαία εµπιστοσύνη και µοίρασµα στη σχέση.
- Συνεργάσου µε ανθρώπους που η ευθύνη, η δύναµη και οι υποχρεώσεις είναι µοιρασµένες.
- Μάθε να σέβεσαι όλα τα παραπάνω όταν τα κάνουν οι άλλοι και να µην αντιδράς σαν να σε αφορά προσωπικά. Είναι τα δικά τους όρια.
- Βρες τρόπο να κάνεις σαφή τα όριά σου. Δοκίµασε άλλους τρόπους αν ο συγκεκριµένος δεν αποδίδει. Είσαι υπεύθυνος για τον τρόπο που επικοινωνείς.
- Μάθε να λες ΝΑΙ χωρίς θυµό, και ΟΧΙ χωρίς ενοχές!
Δες και αυτό: Μπορείς να κυριεύσεις το μυαλό σου; Οι ασκήσεις για να το πετύχεις
ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΙΡΗ ΣΤΡΑΒΟΡΑΒΔΗ, LIFE COACH-ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, www.alltimecoaching.gr
