καρκίνος του δέρματος
- Διαφήμιση -

Σύμφωνα με μελέτες, ένας στους τρεις καρκίνους που ανιχνεύονται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο είναι καρκίνος του δέρματος και ένας στους πέντε ανθρώπους θα παρουσιάσει δερματικό καρκίνο κάποια στιγμή στη ζωή του!

Ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί τον πιο συχνό τύπο καρκίνου και τα κρούσματά του αυξάνονται στις χώρες με αυξημένη ηλιακή ακτινοβολία, όπως η Ελλάδα.

- Διαφήμιση -

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για να εμφανιστεί ο καρκίνος του δέρματος;

  • Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, ακόμη και αν το δέρμα είναι προστατευμένο με ρουχισμό ή αντηλιακό γαλάκτωμα.
  • Ο τύπος του δέρματος. Όσοι έχουν ανοιχτό χρώμα του δέρματος κινδυνεύουν περισσότερο να προσβληθούν από δερματικό καρκίνο διότι η μικρότερη ποσότητα μελανίνης στο δέρμα παρέχει μικρότερη προστασία από τη βλαβερή ηλιακή ακτινοβολία.
  • Το ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων. Κάθε ηλιακό έγκαυμα καταστρέφει τα κύτταρα του δέρματος και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος.
  • Οι ελιές στο δέρμα. Οι δερματικοί σπίλοι (ελιές) στο δέρμα που είναι μεγαλύτερου μεγέθους από το φυσιολογικό, είναι πιο πιθανό να μετατραπούν σε καρκινωματώδεις.

Κληρονομικότητα, εγκαύματα και καρκίνος του δέρματος

Αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν μελάνωμα διατρέχουν όσοι έχουν στενό συγγενή με τη νόσο, καθώς η κληρονομικότητα παίζει ρόλο στο 1%-2% των κρουσμάτων μελανώματος, όσοι έχουν πάθει αρκετά ηλιακά εγκαύματα πριν από την ηλικία των 18 ετών, όσοι κάνουν συστηματικά σολάριουμ και όσοι λατρεύουν την ηλιοθεραπεία και υπερεκτίθενται στον ήλιο για να μαυρίσουν αρκετά.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το μαύρισμα από την ηλιοθεραπεία είναι η απόκριση του δέρματος στη βλάβη από την υπερβολική ηλιακή ακτινοβολία. Γι’ αυτό όσοι εκτίθενται για χρόνια στον ήλιο χωρίς προστασία διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να εκδηλώσουν βασικοκυτταρικό ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Η χρόνια έκθεση αδρανοποιεί σταδιακά ένα γονίδιο που λέγεται p53 και δρα προστατευτικά στο δέρμα.

Ο καρκίνος του δέρματος εμφανίζεται συχνότερα στην περιοχή του δέρματος που εκτίθεται στην ηλιακή ακτινοβολία. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε σημεία του σώματος που δεν είναι εκτεθειμένα, ενώ μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, με υψηλότερη συχνότητα την 20ετία μεταξύ των 40 και 60 ετών. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αύξηση κρουσμάτων δερματικού καρκίνου σε άτομα νεαρής ηλικίας, συμπεριλαμβανομένων των εφήβων.

Μπορείτε να το προλάβετε

Υπάρχουν τρεις τύποι καρκίνου του δέρματος: το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και το μελάνωμα, που αποτελεί και τον σοβαρότερο τύπο καρκίνου δέρματος. Ωστόσο, και οι τρεις τύποι καρκίνου του δέρματος μπορούν να προληφθούν.

Καλό είναι να γνωρίζουμε πώς εκδηλώνονται οι δερματικοί καρκίνοι, ώστε μόλις εντοπίσουμε τα πρώτα συμπτώματα να απευθυνθούμε εγκαίρως στους ειδικούς.

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ο πιο συχνός καρκίνος του δέρματος. Αναπτύσσεται βραδέως και κυρίως σε εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές του δέρματος. Ενώ έχει χαμηλό βαθμό μετάστασης, μπορεί να προκαλέσει σημαντικού βαθμού δυσμορφίες αφού αναπτύσσεται στους ιστούς που το περιβάλλουν.

Συχνά εμφανίζεται με την μορφή μικρών επηρμένων μελαγχρωματικών βλατίδων ή πλακών με υπερκεράτωση, απολέπιση και εφελκίδες. Κεντρικά εμφανίζει ατροφία ή και έλκη, ενώ ο όχθος μπορεί να είναι μικροοζώδης με ευρυαγγείες (μαργαριταροειδής εικόνα).

Η θεραπεία και ο καρκίνος του δέρματος

Η διάγνωση και ταυτόχρονα η θεραπεία του βασικοκυτταρικού καρκίνου γίνεται με τη χειρουργική αφαίρεση και ιστολογική εξέταση του καρκίνου.

Πιο σπάνια προτείνεται η τοπική ή συστηματική θεραπεία. Η ακτινοθεραπεία ενδείκνυται μόνο σε ηλικιωμένους ασθενείς οι οποίοι έχουν εκτεταμένες ή μη προσβάσιμες με άλλες μεθόδους βλάβες. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα ξεκινάει από τα κύτταρα της ακανθωτής στοιβάδας που βρίσκεται στην επιδερμίδα. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα έχει την εμφάνιση μιας βλάβης με λέπια ή κρούστα σε κοκκινωπό χρώμα με ερεθισμένη βάση, που μπορεί να κάνει και διόγκωση.

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να εκδηλωθεί σαν μία πληγή που δεν επουλώνεται ή απλώς μία βλάβη με λέπια.
Αναπτύσσεται σε περιοχές του σώματος οι οποίες συχνά εκτίθενται στον ήλιο, αλλά και οπουδήποτε αλλού ακόμη και σε περιοχές που δεν εκτίθενται σχεδόν ποτέ στο ηλιακό φως. Απαιτείται η ταχεία θεραπεία για να προληφθεί η καταστροφή άλλων ιστών τοπικά ή σε άλλες περιοχές του σώματος.

Διαφέρει από το βασικοκυτταρικό καθώς δίνει συχνά μεταστάσεις. Διακρίνεται για το μέτριο βαθμό κακοήθειας, αλλά αν διαγνωστεί σε αρχικό στάδιο, θεραπεύεται οριστικά με χειρουργική εκτομή. Τις περισσότερες φορές βέβαια χρειάζεται και συμπληρωματική θεραπεία.

Όσο για το γνωστό σε όλους μας μελάνωμα, είναι ο καρκίνος που ξεκινάει από τα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που προμηθεύουν το χρώμα στο δέρμα. Εκδηλώνεται σαν μια καφετί κηλίδα με μικρότερες κηλίδες σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί σαν ένας δερματικός σπίλος σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, που αλλάζει χρώμα, μέγεθος, υφή ή που αιμορραγεί.

Σε μελάνωμα μπορεί να εξελιχθεί και ένας μικρός σπίλος με ασαφή όρια και κόκκινα, λευκά, μπλέ ή μπλε-μαύρα στίγματα στον κορμό ή στα άκρα του σώματος. Το μελάνωμα εμφανίζεται και σε ασυνήθιστες περιοχές, όπως κάτω από το νύχι του χεριού ή του ποδιού, στο βλεννογόνο που καλύπτει την στοματική κοιλότητα, στον κόλπο ή τον πρωκτό και αποτελεί έναν από τους πλέον κακοήθεις καρκίνους γενικώς.

Μπορεί να διασπαρεί σχεδόν σε κάθε όργανο ή ιστό του σώματος και να οδηγήσει στο θάνατο μέσα σε ένα χρόνο μετά την υποτροπή του σε απομακρυσμένα σημεία.

Αξίζει δε να τονιστεί πως το 75% των θανάτων από καρκίνο του δέρματος οφείλεται στο μελάνωμα. Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτες, κάθε άνδρας έχει 1 στις 39 πιθανότητες να παρουσιάσει κακόηθες μελάνωμα, ενώ κάθε γυναίκα έχει 1 στις 63 πιθανότητες να παρουσιάσει κακόηθες μελάνωμα.

Πώς να προστατευτείτε

  • Αποφύγετε την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, κυρίως κατά τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες. Μην κάνετε ηλιοθεραπεία ή σολάριουμ.
  • Χρησιμοποιείτε αντηλιακό γαλάκτωμα. Κάνετε επάλειψη με αντηλιακό γαλάκτωμα τουλάχιστον 20’ με 30’ πριν από την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και να επαναλαμβάνετε την επάλειψη κάθε 2 ώρες ή μετά από κολύμπι.
  • Μη νομίζετε ότι σας προστατεύει η σκιά ή η συννεφιά. Η υπεριώδης ακτινοβολία του ηλίου (UV) αντανακλάται στις λείες επιφάνειες (λ.χ. άσφαλτος, μάρμαρα, άμμος, νερό) και μπορείτε να καείτε ακόμα κι αν κάθεστε κάτω από ομπρέλα ή τέντα.
  • Να φοράτε ρούχα που προστατεύουν το δέρμα. Τα αντηλιακά γαλακτώματα δεν παρέχουν πλήρη προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία. Καλό είναι να καλύπτετε το σώμα σας με ανοιχτόχρωμα, φαρδιά και μακριά ρούχα και να φοράτε πλατύγυρο καπέλο και γυαλιά ηλίου.
  • Ενημερωθείτε από τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας για τις παρενέργειες των φαρμακευτικών σκευασμάτων που λαμβάνετε. Κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα κάνουν το δέρμα πιο ευάλωτο στην ηλιακή ακτινοβολία.
  • Μην εκθέτετε καθόλου στον ήλιο τα μωρά ηλικίας έως 6 μηνών.
  • Τέλος, μην ξεχνάτε να ελέγχετε το δέρμα σας τακτικά και να απευθυνθείτε στο γιατρό σας σε περίπτωση που παρατηρήσετε κάποια αλλαγή σε αυτό. Συνιστάται κλινική εξέταση δέρματος από γιατρό μετά την ηλικία των 50 ετών (κάθε 2 χρόνια), ενώ για τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα κάθε χρόνο μετά την ηλικία των 40 ετών.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αύξηση κρουσμάτων δερματικού καρκίνου σε άτομα νεαρής ηλικίας, συμπεριλαμβανομένων των εφήβων.

Δες και αυτό: Σου είπαν ότι έχεις καρκίνο; Τι πρέπει να κάνεις – 4 πράγματα

Από τον Γιώργο Τάχια
Δερματολόγο – Αφροδισιολόγο
dermalaserclinic.gr

- Διαφήμιση -
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ