Οι κύστεις ωοθηκών είναι πάρα πολύ συχνό εύρημα στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αθώες και εξαφανίζονται αυτόματα. Ουσιαστικά πρόκειται για συλλογή υγρού που περικλείεται από τοίχωμα και βρίσκεται μέσα στην ωοθήκη ή γύρω από αυτή.
Πόσα είδη κύστεων υπάρχουν
Οι κύστεις ωοθήκης χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
- Στις λειτουργικές κύστεις, που είναι και οι συχνότερες. Πρόκειται για κύστεις που εξαρτώνται από την ορμονική λειτουργία. Σε αυτές ανήκουν οι ωοθυλακικές κύστεις και οι κύστεις ωχρού σωματίου. Συνηθέστερα οι κύστεις αυτές είναι ορώδεις. Οι κύστεις αυτές υποστρέφουν αυτόματα μετά από 1-2 κύκλους και δεν χρήζουν αντιμετώπισης.
- Στις μη λειτουργικές κύστεις, οι οποίες είναι ανεξάρτητες της ορμονικής λειτουργίας της ωοθήκης. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι δερμοειδείς κύστεις, οι κύστεις ενδομητρίωσης, τα κυσταδενώματα κ.λπ. Οι κύστεις αυτές δεν υποστρέφουν και συνήθως χρήζουν αντιμετώπισης.
Ποια είναι τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωση
Η συμπτωματολογία είναι ανάλογη του μεγέθους και του είδους της κύστης, καθώς και της θέσης στην οποία βρίσκεται. Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει σύμπτωμα και η κύστη ανακαλύπτεται κατά τον ετήσιο έλεγχο με το διακολπικό υπερηχογράφημα.
Στην περίπτωση που υπάρχουν συμπτώματα, συνήθως έχουμε άλγος στο κατώτερο μέρος της κοιλιάς, που μπορεί να αντανακλά στην οσφύ, την πλάτη ή και την άνω κοιλιά. Μπορεί, επίσης, να υπάρχει πόνος στην κοιλιά κατά τη σεξουαλική επαφή. Αν η κύστη έχει μεγάλο μέγεθος, μπορεί να προκληθεί διάταση της κοιλιάς, δυσκοιλιότητα, προβλήματα στην ούρηση κ.λπ. Στην περίπτωση των λειτουργικών κύστεων μπορεί να παρουσιαστούν διαταραχές του κύκλου, όπως παράταση της εμμήνου ρύσης ή μητρορραγία.
Πώς παρακολουθούμε τις ωοθηκικές κύστεις και πώς αντιμετωπίζονται
Μετά την υπερηχογραφική διάγνωση μίας κύστης και ανάλογα με τη σύσταση και το μέγεθός της ο γιατρός θα συστήσει τα επόμενα βήματα. Συνήθως σε κύστεις μικρότερες των 5 εκ. και εφόσον η σύσταση είναι ορώδης συστήνεται παρακολούθηση με διακολπικό υπερηχογράφημα μετά από 1-2 κύκλους στο τέλος της περιόδου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, πολλές φορές χορηγούνται και αντισυλληπτικά δισκία, που ενδέχεται να βοηθήσουν στην υποστροφή μιας λειτουργικής κύστης.
Ο έλεγχος του δείκτη CA-125 στο αίμα αποτελεί επίσης βασικό βήμα ελέγχου και παρακολούθησης. Βρίσκεται αυξημένος σε περιπτώσεις ενδομητρίωσης (καλοήθης κατάσταση) όπως και σε περιπτώσεις κύστεων μεγάλου μεγέθους ή άλλων καταστάσεων στην περιοχή της κοιλιάς.
Σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση μία κύστη
- Κύστεις μεγέθους μεγαλυτέρου των 5 εκ. που επιμένουν είναι καλό να αφαιρούνται.
- Μη λειτουργικές κύστεις, όπως τα ενδομητριώματα, οι δερμοειδείς κ.λπ.
- Κύστεις οποιουδήποτε μεγέθους που εμφανίζουν ύποπτα υπερηχογραφικά σημεία, όπως διαφραγμάτια, εκβλαστήσεις, ή με παθολογική αιμάτωση, καθώς και εκείνες με αυξημένο CA-125.
- Εμφάνιση κύστης σε γυναίκα στην εμμηνόπαυση.
Ποιο είναι το κατάλληλο χειρουργείο
Εξαρτάται από το είδος της κύστης και την ηλικία. Σε νέες γυναίκες, εφόσον το μέγεθος και οι εξετάσεις το επιτρέπουν, προτιμούμε την λαπαροσκοπική προσέγγιση. Ωστόσο, σε μεγάλου μεγέθους κύστεις ή σε περιπτώσεις με αυξημένο δείκτη CA-125 ή άλλα σημεία, η ανοιχτή προσέγγιση είναι προτιμότερη.
Από τη Μαρίλια Νικολαϊδου, Χειρουργό, Μαιευτήρα – Γυναικολόγο.
Διάβασε επίση:
Ο καρκίνος που προλαµβάνεται και θεραπεύεται
Μαρία: «Απολαμβάνω το αποτέλεσμα των κόπων μου!»
