Ένα από τα µεγαλύτερα προβλήµατα υγείας στη σύγχρονη κοινωνία, η vόσος Αλτσχάιµερ, παραµένει άλυτο µυστήριο για τους επιστήµονες. µάθε τι είναι και πώς θα µειώσεις τις πιθανότητες εµφάνισής της.
Η νόσος Αλτσχάιµερ είναι η πιο συχνή µορφή άνοιας. Είναι µια εκφυλιστική ασθένεια του εγκεφάλου, µη θεραπεύσιµη, που πήρε το όνοµά της, το 1906, από τον ψυχίατρο και νευροπαθολόγο Aloysius Alzheimer. Σήµερα αποτελεί ένα από τα πιο ανησυχητικά προβλήµατα υγείας παγκοσµίως. Τις περισσότερες φορές εµφανίζεται σε άτοµα άνω των 65 ετών, αν και υπάρχει η πιθανότητα πρόωρου Αλτσχάιµερ, ίσως και πριν τα 50.
Αλτσχάιµερ και άνοια
Πολλές φορές συγχέουµε λανθασµένα το Αλτσχάιµερ µε την άνοια. Η άνοια είναι ένας γενικός όρος, που αφορά σε διάφορες ασθένειες, µία από τις οποίες και το Αλτσχάιµερ. Σύµφωνα µε το Alzheimer’s Disease International, υπάρχουν σήµερα 44 εκατοµµύρια άνθρωποι που ζουν µε άνοια σε παγκόσµιο επίπεδο. Το 2030 ο αριθµός αναµένεται να ανέλθει σε 67,5 εκατ., ενώ µέχρι το 2050 σε 115,4 εκατ.
Έγκαιρη διάγνωση
Τον σηµαντικότερο ίσως ρόλο στην πορεία ενός ασθενούς µε Αλτσχάιµερ παίζει η έγκαιρη διάγνωση. Μέσα από αυτή µπορεί να διασφαλιστεί η ποιότητα της ζωής του ασθενούς, αλλά και η ψυχική υγεία των συγγενών και όσων έχουν αναλάβει τη φροντίδα του. Δεν πρέπει, όµως, να πανικοβαλλόµαστε, αφού οι ηλικιωµένοι πολύ συχνά παρουσιάζουν προβλήµατα µνήµης ή δυσκολεύονται να κάνουν καθηµερινές εργασίες. Στην περίπτωση όµως που τα συµπτώµατα επιδεινώνονται, τότε θα πρέπει να απευθυνθούµε αµέσως σε γιατρό.
Τι ακριβώς συµβαίνει;
Η νόσος Αλτσχάιµερ εξελίσσεται αργά και προοδευτικά, επηρεάζοντας όλο και περισσότερο τις καθηµερινές δραστηριότητες του ασθενούς. Με την πάροδο του χρόνου, οι δυσκολίες µεγαλώνουν, καταλήγοντας, σε προχωρηµένο στάδιο, στην ανικανότητα του πάσχοντα να φροντίσει τον εαυτό του και στην ολοκληρωτική εξάρτησή του από τρίτους. Τα συµπτώµατα δεν παρουσιάζονται µε τον ίδιο τρόπο σε κάθε ασθενή. Συνήθως το πρώτο σύµπτωµα είναι η απώλεια µνήµης.
Παρακάτω µπορείς να δεις τα κυριότερα από τα συµπτώµατα της νόσου, όπως τα βιώνουν οι ασθενείς στα πρώτα στάδιά της:
Μνήµη
Ένα από τα πρώτα «ύποπτα» συµπτώµατα είναι η απώλεια µνήµης, ιδιαίτερα της πρόσφατης. Μπορεί να παρατηρηθεί, π.χ., η επανάληψη της ίδιας ερώτησης πολλές φορές. Με την πάροδο του χρόνου, η απώλεια µνήµης γίνεται εντονότερη, σε σηµείο που ο ασθενής µπορεί να ξεχάσει το όνοµά του ή να µην αναγνωρίζει οικεία του πρόσωπα.
Προσανατολισµός
Οι ασθενείς εµφανίζουν απώλεια προσανατολισµού, χάνονται στο δρόµο και αρκετές φορές δεν ξέρουν πώς να πάνε στον προορισµό τους, ακόµα κι αν βρίσκονται στη γειτονιά τους. Συχνά, αυτού του είδους η απώλεια συνοδεύεται από διαταραχές της αίσθησης του χρόνου.
Καθηµερινές εργασίες
Οι ασθενείς µε Αλτσχάιµερ δυσκολεύονται να κάνουν καθηµερινές εργασίες, όπως είναι το µαγείρεµα, να χρησιµοποιήσουν το τηλέφωνο ή να γράψουν µια σηµείωση. Αυτό που συµβαίνει είναι πως αδυνατούν να θυµηθούν τα βήµατα για να διεκπεραιώσουν αυτές τις εργασίες, κάτι που για εµάς είναι αυτονόητο. Δεν πρέπει, όµως, να συγχέουµε αυτή τη δυσκολία µε τη δυσκολία που αντιµετωπίζει κάποιος για να λύσει ένα σύνθετο πρόβληµα.
Κριτική ικανότητα
Όσοι υποφέρουν από τη νόσο έχουν µειωµένη κριτική ικανότητα. Διακατέχονται από αδυναµία λήψης αποφάσεων, είτε για τον εαυτό τους είτε για άλλους. Για παράδειγµα, για το αν πρέπει να φοράει κανείς πουλόβερ το καλοκαίρι.
Διάθεση & συµπεριφορά
Οι ασθενείς µε Αλτσχάιµερ αντιµετωπίζουν πολύ συχνά αλλαγές στη διάθεσή τους, χωρίς να έχει συµβεί κάτι που να τις δικαιολογεί. Επίσης, µπορεί να εµφανίσουν επιθετικότητα, αρνητισµό ή ευερεθιστότητα.
Παραλήρηµα
Το παραλήρηµα, όπως και οι ψευδαισθήσεις (νοµίζουν πως βλέπουν κάποιον φίλο ή συγγενή από το παρελθόν που µπορεί να µη βρίσκεται στη ζωή), είναι από τα συνήθη συµπτώµατα της νόσου.
έκφραση λόγου
Ένα από τα σηµάδια του Αλτσχάιµερ είναι η εµφάνιση δυσκολιών στο λόγο. Συχνά ο ασθενής ξεχνάει λέξεις ή τις αντικαθιστά µε άλλες, ασυνήθιστες.
Ψυχολογία και Αλτσχάιµερ
Εκτός από τα νοητικά προβλήµατα, ο ασθενής αντιµετωπίζει ορισµένα ψυχιατρικά συµπτώµατα, που δηµιουργούνται από τις χηµικές αλλαγές που συµβαίνουν στον εγκέφαλό του.
Αντιµετώπιση
Αν και δεν υπάρχει δυνατότητα πλήρους θεραπείας από τη νόσο, υπάρχουν φάρµακα που µπορούν να επιβραδύνουν τα συµπτώµατα της νοητικής έκπτωσης, όπως επίσης και φάρµακα που µπορούν έως ένα βαθµό να ελέγξουν τα ψυχιατρικά συµπτώµατα.
Είναι κληρονοµικό;
Μέχρι σήµερα, τα περισσότερα κρούσµατα Αλτσχάιµερ δεν είναι κληρονοµικά. Όµως, κάποια γονίδια που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα συνδέονται µε αυξηµένες πιθανότητες εµφάνισης της νόσου. Επίσης, µια γενετική µεταλλαγή που εντοπίζεται σε οικογένειες µε ασθενείς µικρότερης ηλικίας µπορεί να ευθύνεται για τη νόσο.
Πρόληψη του Αλτσχάιµερ
Σύµφωνα µε αγγλική έκθεση, ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο της άνοιας κατά 50%. Έτσι, στο πλαίσιο της πρόληψης της νόσου Αλτσχάιµερ πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν και οι παράγοντες κινδύνου εµφάνισης διαβήτη, όπως είναι η παχυσαρκία και η έλλειψη σωµατικής δραστηριότητας. Το κάπνισµα αποτελεί έναν ακόµα παράγοντα, αφού οι καπνιστές διατρέχουν πολύ µεγαλύτερο κίνδυνο. Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν η πνευµατική λειτουργία. Άτοµα που µπαίνουν στην τρίτη ηλικία µε καλά ανεπτυγµένους και υγιείς εγκεφάλους έχουν µειωµένες πιθανότητες εµφάνισης άνοιας.
Το συµπέρασµα, λοιπόν, είναι πως, ακολουθώντας έναν όσο το δυνατόν υγιεινότερο τρόπο ζωής, µειώνουµε τις πιθανότητες εµφάνισης της νόσου.
Το Αλτσχάιµερ είναι µεταδοτικό;
Βρετανοί επιστήµονες υποστηρίζουν πως είναι πιθανό να προσβληθεί κάποιος από τη νόσο Αλτσχάιµερ κατά τη διάρκεια µιας χειρουργικής επέµβασης ή άλλης ιατρικής διαδικασίας, µε τον ίδιο τρόπο που µπορεί να προσβληθεί από τη νόσο Κρόιτσφελντ-Γιάκοµπ (γνωστή ως νόσο των «τρελών αγελάδων»). Έως σήµερα, η νόσος Αλτσχάιµερ θεωρείται τυχαία ή κληρονοµική. Είναι η πρώτη φορά που επιστήµονες µιλούν για µετάδοση της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο, σε ιατρικό επίπεδο όµως, για παράδειγµα από κάποιο µολυσµένο εργαλείο. Φυσικά, τα ευρήµατα αυτά χρειάζονται περαιτέρω έρευνα, αφού βρίσκονται σε αρχικό στάδιο.
Το 2010 το κόστος της άνοιας παγκοσµίως ήταν 604 δισεκατοµµύρια δολάρια, ενώ στην Ευρώπη το 2006 ξεπέρασε τα 170 δις ευρώ. Έτσι, αν η άνοια ήταν χώρα, θα ήταν η 18η οικονοµία στον κόσµο. Το κόστος αυτό αποτελεί το 1% του παγκόσµιου ΑΕΠ.
Διάβασε επίσης:
Dr Sam: “Ακολούθησε το πάθος σου”
Ξέφυγε από τις λοιμώξεις της εποχής
